یکی از هزینه های بزرگ و مفید هر دولتی هزینه آموزشی است. نتیجه این هزینه کلان، تعداد معدودی از انسان های شایسته هستند که عاشقانه تحصیل کرده و شایستگی فردی نیز داشته و برای جامعه بسیار مفید هستند. این افراد در سنین حدود 30سالگی به بلوغ کامل رسیده و دست کم 24 سال هزینه آموزشی آنها را دولت از جیب ملت پرداخته است.

وقتی هر یک از آنان جلای وطن کند دست کم باید 24 سال دیگر هزینه شود تا فرد دیگری جایگزین شود. چه ثروتی می توان بهتر از این فرهیختگان و چه خسارتی بیشتر از فرار این نیروی انسانی تصور کرد. جوانان تمام کشورها به کشورهای پیشرفته دیگر برای آموزش بهتر رفته و سپس به وطن بازمی گردند اما ما انسان های خود را آموزش می دهیم و بسیاری از آنان برای همیشه ترک وطن می کنند. اگر این روند ترک جوانان و انسان های مفید جامعه ایران ادامه یابد نه تنها زاینده رود و دریاچه ارومیه خشک خواهد ماند بلکه دریای خزر و خلیج فارس نیز نابود خواهد شد.

ارزش ایران به انسان هایی است که در گذشته آن را ساخته اند و آنهایی که می توانند آن را حفظ کنند و حتی والاتر سازند. کشوری که تهی از انسان های ارزشمند و سازنده باشد به آن نمی توان بالید و افتخار کرد ولی می توان به کوروش و داریوش، فردوسی، سعدی و حافظ، بوعلی، زکریای رازی، مریم میرزاخانی و هزاران افراد نام آور دیگر افتخار کرد. ارزش و توان کارگاه های تولیدی در گرو نیروهای انسانی فعال در آن است نه در زمین، ساختمان و ماشین آلات.

مهاجرت ایرانیان فرهیخته بسیار دردناک و نگران کننده است و باید علل آن را بررسی کرد، ناامیدی و بی انگیزگی در جوانان و سرمایه گذاران بسیار زیاد است و رفع این مشکل نیازمند مدیریت صحیح و مدبرانه است. این کشور با این ثروت انبوه شایسته موقعیت بسیار بهتری در جهان است.

این کشور با این توان انسانی و امکانات طبیعی زیرزمینی و روی زمین و موقعیت جغرافیایی باید عرضه کننده خدمات در تمام زمینه ها در جهان باشد و به آن افتخار کند.

در سال 1353 قرارداد نیروگاه 2400 مگاواتی با زیمنس آلمان منعقد شد و باید در سال 1358 شروع به کار می کرد. از همان زمان برنامه ریزی برای آموزش نیروی انسانی در تمام سطوح از تربیت تکنسین تا مهندسان و محققان انجام شد. برای تعدادی در ایران و تعدادی نیز در اروپا و آمریکا برنامه های آموزشی تدوین شد. کارگاه ها و موسسات آموزشی بسیاری از متوسطه و دانشگاه با همکاری انرژی اتمی برگزار شد. هدف از برگزاری این کارگاه ها تربیت نیروی انسانی برای اداره نیروگاه بوشهر و تاسیس نیروگاه های جدید بود. در برنامه آمده بود 23نیروگاه به مدت 20 سال ساخته شود و تربیت نیروی انسانی لازم به موازات آن تدوین شده و به دست ایرانیان مدیریت و اداره شود.

آیا این نیروی انسانی آموزش دیده پس از 40 سال در ایران هستند یا راه دیگری را ادامه می دهند. دولت موقت در ابتدای انقلاب تصمیم بر تعطیل کردن کلیه فعالیت های انرژی اتمی گرفت و البته سازمان عملا تعطیل شد. اما چین پس از دو سال همان نیروگاه را از زیمنس خریداری کرد و اکنون صادر کننده تکنولوژی نیروگاه هسته ای است.

خوشبختانه ایران در غنی سازی اورانیوم پیشرفت شایسته یافته و در جایگاه ممتازی در جهان قرار گرفته و آرزوی توفیقات بیشتر برای محققان و گروه فنی که موفق به نیل به این نتایج بزرگ شدند، دارم.

این یک نمونه بارز برای بررسی علل فرار مغزها و سود و زیان آن و ضرورت حفظ و نگهداشت انسان های شایسته ایرانی است.

ناامیدی که ناشی از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و بی برنامگی دولت است، در کلیه سطوح مثل دانشجویان ، فارغ التحصیلان یا افراد صاحب حرفه مثل گروه پزشکی، صنعتگران، استادان دانشگاهی، کارآفرینان، هنرمندان و سرمایه گذاران برای جامعه خطرناک است.