بومی سازی جامعه مدنی در ایران به عنوان نهادی حدواسط بین دولت و مردم یکی از ضروریات فعلی و مقدمات لازم برای تاسیس دولت اسلامی به حساب می آید.

اساسا در جامعه دونوع توقع و انتظار وجود دارد یکسری توقعات مقطعی هستند. کشمکش های مقطعی در کشور وجود دارد که گذرا هستند و زود از بین می روند. اما در جامعه یکسری شکاف های پایدار نیز وجود دارد. این شکاف ها محصول انقلاب های بزرگ، تحولات اجتماعی کلان و... هستند که اگر این شکاف ها درقالب احزاب سیاسی ظاهر شوند این دست احزاب پایدار خواهند بود. اما احزابی که برخاسته یکسری منافع و درگیری های زودگذر و مطالبات مقطعی هستند به محض برطرف شدن درگیری ها و مطالبات این احزاب نیز از بین می روند. لذا احزابی در جامعه پایدارند که سخنگوی یک سلسله خواسته ها و شکاف های پایدار باشند.

برای اداره بهتر کشور وجود سازمان های میانجی و نهادهای واسطه لازم است. بنابراین می توان بین دو دیدگاه جمع کرد از یکسو دولتمردان با مردم در ارتباط باشند از طرفی نهادهای اجتماعی هم به عنوان حلقه های واسط بین دولت و مردم سازماندهی و فعال شوند. در ایران باتوجه به پویایی جامعه و چندین میلیون تحصیل کرده و دانشجو که افکار عمومی را شکل داده اند، و باتوجه به مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان که در مقایسه با همه همسایگان ایران بیشتر است و همچنین ریشه کن شدن بی سوادی و سایر فاکتورها مفهوم جامعه چه بخواهیم و چه نخواهیم سازماندهی شده است. نیروهای اجتماعی در ایران سخنگوهای مختلفی دارند هیئت ها و مساجد سخنگوی بخشی از جامعه هستند. از سویی برخی از خواسته های مردم در قالب سازمان های مردم نهاد پیگیری می شودNGO ها و سازمان های مردم نهاد یک فرصت خوب برای جامعه هستند البته اگر به آنها توجه نکنیم مثل هرچیز خوب دیگری قابلیت آن را دارند که به تهدید و آسیب هم تبدیل شوند. بخشی از جامعه نیز به طور طبیعی خود را در قالب احزاب سازماندهی می کند.

در نهایت به نظر می رسد می توان در ایران جامعه ای مدنی پویا، بومی و پرنشاط داشت که بتواند به نیازهای جامعه ایران پاسخگو باشد.