آرشیو یکشنبه ۱ آذر ۱۳۸۸، شماره ۱۹۵۱
صفحه اول
۱
سرمقاله

گاز خزر، ترکمنستان و حسرت ما

محمدصادق جنان صفت

یکی از اندوهبارترین رویدادهایی که برای شهروندان یک سرزمین می تواند رخ دهد،

این است که ببیند همسایه ها به دلایل گوناگون، امکانات مشابه را تبدیل به ثروت و درآمد کرده و آنها فقط نظاره گرند و کاری در شان توانایی های شان انجام نمی دهند.

این رویداد اندوهبار متاسفانه برای شهروندان ایران زمین رخ داده است. در جنوب ایران، کشور کوچک قطر با استفاده از فضای جهانی با شتاب حیرت انگیز در حال توسعه میدان گازی مشترک با پارس جنوبی بوده و هست. در شمال نیز اکنون کشور ترکمنستان چنین اقدامی را در دست اجرا دارد و با فراخوان شرکت های بزرگ نفت و گاز جهان، بخش ترکمنی دریای خزر را بیش از پیش فعال کرده است. روز گذشته خبر انعقاد قرارداد 6میلیارد دلاری شرکت های روسی با مسوولان ترکمنستان برای توسعه میدان های نفت و گاز این کشور در حالی انتشار یافت که شرکت های بزرگ دیگری مثل پتروناس مالزی، دراگون اویل انگلیس-امارات، مایرسک اویل دانمارک، بورید هیل کانادا و یک شرکت هندی نیز در بخش ترکمنی دریای خزر مشغول اجرای عملیات اکتشافی، تحقیقاتی و تولید نفت و گاز هستند. این اقدام ها درجلوی چشمان مسوولان ایرانی رخ می دهد که گویا راهی برای عبور از حالت ایستا و ساکن فعلی فعالیت در نفت و گاز خزر و شتاب دادن به فعالیت ها در پارس جنوبی پیدا نمی کنند.

در قرن کنونی که بسیاری آن را دوران سیادت گاز می دانند و قرار است انرژی حاصل از آن جای نفت را بگیرد، این اقدام روسیه برای سرمایه گذاری کلان در گاز ترکمنستان را باید در راستای انحصاری کردن عرضه گاز در دنیای آتی نگاه کرد. روسیه می داند اگر کشورهایی مثل ایران، ترکمنستان و تا اندازه ای آذربایجان بتوانند مستقل از روسیه در صادرات گاز حضور جدی و فعال داشته باشند، در آینده انحصار صادرات گاز از دستش خارج می شود و قدرت سیاسی او را در مواجهه با اروپا کاهش می دهد.

کاش مسوولان ایرانی که در مناسبات خارجی، روسیه را دوست می دانند، از این کشور می خواستند که به جای سرمایه گذاری مستمر و پرحجم در گاز کشورهای رقیب ایران، بخشی از سرمایه های خود را نیز به ایران آورد. ایران نباید دست روی دست بگذارد و تماشا کند که کشورهای کوچک و نوپایی مثل قطر در جنوب و ترکمنستان در شمال باشتاب طرح های توسعه گاز را پیش برده و بازار آتی این محصول ارزشمند را تصاحب کنند.