مجموعه شمیران از مجموعه های ارزشمند فرهنگی تاریخی استان قزوین است که آثاری را از دوره پیش از اسلام و دوره اسلامی از جمله قلعه، برج و امامزاده در خود جای داده است.

با توجه به بافت تاریخی و مسیر قرار گرفتن این مجموعه در محور شمال به جنوب و ضرورت مطالعه و بررسی های باستان شناسی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین تصمیم به راه اندازی این پایگاه گرفت.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین معتقد است: این مجموعه تاریخی در منطقه نمونه گردشگری طارم سفلی واقع شده که می تواند با استفاده از پتانسیل های فراوان تاریخی و طبیعی به مقصد گردشگری تبدیل شود.محمد مهدی رضاپور، افتتاح پایگاه میراث فرهنگی در این منطقه را ضروری می خواند و می گوید: مجموعه تاریخی شمیران دارای سازه های سنگی مهمی است که طی سال های متمادی به دلیل مسافت طولانی، عدم دسترسی و شرایط جوی آسیب های جدی دیده اند؛ اما خوشبختانه طی چند سال اخیر اقداماتی برای نگهداری و حفظ این مجموعه صورت گرفته است.رضاپور تصریح کرد: هم اکنون در پایگاه پژوهشی شمیران حوزه های مرمت (بدنه و تزیینات)، معماری، باستان شناسی، مردم شناسی و صنایع دستی فعالیت دارند و این پایگاه در کنار پایگاه شهر تاریخی قزوین و الموت سومین پایگاه استان قزوین است.مجموعه شمیران شامل یک قلعه و دو برج آرامگاهی و یک امامزاده است که قلعه شمیران در کنار دریاچه سپیدرود بر بالای تپه ای مرتفع و سنگی که رود قزل اوزن از جنوب آن می گذرد قرار دارد. پیشینه بنای آن را به دوران قبل از اسلام نسبت می دهند و در طول سال های سده چهارم هجری تختگاه کنگریان آل مسافر بوده است. از گزارش جهانگردانی همچون ابودلف (331 ه.ق) و ناصر خسرو (438 ه.ق) عظمت و شکوه بی نظیر این دژ تاریخی آشکار می شود: سکونت صنعتگران و هنرمندان ممتاز در آن، سه دیوار بلند و تو در تو در گرداگرد قلعه، کانال های آبرسانی، برج های مستحکم، گستردگی بسیار و موقعیت ممتاز دفاعی اش چشمگیر تلقی شده است. دژ شمیران نزدیک به دو قرن جزو قلعه های اسماعیلیان بوده و پس از هجوم هلاکو تا پایان دوره صفوی نیز در کشمکش های سیاسی اهمیتی بسزا داشته است.