آرشیو شنبه ۷ امرداد ۱۳۹۱، شماره ۳۴۶۹
پرونده
۱۱

سم پلونیوم چیست؟

پلونیوم یک عنصر کمیاب و رادیواکتیو است که به طور طبیعی در جو و پوسته زمین آن هم در مقادیر بسیار کم یافت می شود. این عنصر اواخر قرن نوزدهم توسط ماری کوری کشف شد. پلونیوم ده ها ایزوتوپ دارد و یکی از رایج ترین آنها پلونیوم 210 است که مواد رادیواکتیو آلفا تولید می کند.

شایان ذکر است این ایزوتوپ در لوازم شخصی عرفات پس از مرگ وی توسط پزشکان پیدا شد. پلونیوم به دلیل پرتوزایی بالای آن به عنوان یک پیشران در تسلیحات اتمی و منبع نیرو در ماهواره و سایر سفینه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

پیشینه استفاده از این ماده

پیش از این از پلونیوم برای قتل الکساندر لیتویننکو، جاسوس سابق روسی استفاده شده بود. وی تا اول نوامبر سال 2006 به لحاظ جسمی در وضعیت مناسبی قرار داشت، اما یکباره حال وی وخیم و در بیمارستان بستری شد. لیتویننکو در ابتدا دچار اسهال و استفراغ شده بود، اما وضعیت جسمانی وی به مرور زمان رو به وخامت گذاشت. پزشکان معالج لیتویننکو تشخیص دادند که تعداد سلول های گلبول سفید خون وی بشدت کاهش پیدا کرده و بدن وی در برابر عفونت ضعیف شده است. پس از زمان اندکی از شروع بیماری، پوست این جاسوس سابق روسی زرد شد که نشان می داد کبد وی بشدت دچار عفونت شده است. در ابتدا پزشکان تصور می کردند لیتویننکو احتمالاهپاتیت یا ایدز داشته باشد، اما پس از انجام آزمایش های متعدد مشخص شد که وی به ماده رادیواکتیو پلونیوم آلوده شده است. پیش از این افراد دیگری همچون آیرن، دختر ماری کوری و دو دانشمند هسته ای رژیم صهیونیستی به دلیل آلوده شدن به ماده پلونیوم جان خود را از دست داده بودند.

علائم آلودگی با پلونیوم

به دلیل تعداد کم افراد مبتلابه پلونیوم، اطلاعات پزشکی چندانی در این زمینه وجود ندارد. اما علائم این نوع آلودگی نیز همانند سایر آلودگی های رادیواکتیو عبارتند از: استفراغ و اسهال شدید، ریزش مو و کاهش گلبول های سفید خون. این ماده سمی به اعضای بدن از جمله کبد و قلب آسیب جدی وارد می کند و این اعضا را از کار می اندازد.

نحوه تولید پلونیوم

پلونیوم به طور طبیعی در سنگ معدن اورانیوم، البته در مقادیر بسیار کم و 100 میکروگرم در هر تن سنگ معدن یافت می شود. البته امروزه پلونیوم از طریق بمباران بیسموث با نوترون در رآکتورهای هسته ای تولید می شود.