آرشیو شنبه ۴ خرداد ۱۳۹۲، شماره ۵۳۷۴
حکمت
۱۳
درنگ

آفت فهم دین

دکتر مسعود آذربایجانی

تلاش برای حل تعارض علم و دین، ایجاد نوعی آشتی و توافق و تفاهم میان دین و مباحث علمی جدید، نکته ای است که می تواند فی نفسه ارزشمند باشد و به عنوان نقطه قوت این گونه مطالعات مطرح شود. زبان علم، زبانی است که برای جوانان و کسانی که با علوم جدید سر و کار دارند، جاذبه دارد. علاوه بر این، تبیینی که در قالب علوم جدید از دین و مباحث دینی صورت می گیرد، می تواند نوعی دفاع از دین باشد که این دفاع افراد را به سمت دین جذب و رویکرد جدی تری را به دین می دهد. در واقع این پژوهش ها می تواند در مخاطبان این احساس را پدید آورد که در دین هم مسائلی هست که با علم جدید وفق پیدا می کند و می توانند از آن ها استفاده کنند. تقلیل گرایی آسیبی است که در این زمینه وجود دارد اگر بخواهیم پیام های دین و محتوای دین را در چارچوب تنگ و مضیق مباحث علمی قرار دهیم و با تحمیل و اجبار آن ها را متناسب سازی کنیم، ممکن است نتوانیم پیام ها و اهدافی را که در متون دینی هست، بفهمیم.

هر چند که حل تعارض علم و دین فی نفسه می تواند ارزشمند باشد و به عنوان نقطه قوت این گونه مطالعات مطرح شود اما بسیاری از موضوعات و مفاهیم دینی مانند غیب، جن، معجزات، ملکوت و... هست که ما هنوز به آن ها علم نداریم و اگر این قبیل امور را محدود در موضوعات دنیوی کنیم، باعث می شود که ما بلندی این مفاهیم و موضوعات را کلا از دست بدهیم و پیام های متعالی و آسمانی دین را درنیابیم.