آرشیو دوشنبه ۱۷ تیر ۱۳۹۲، شماره ۲۷۲۱
اندیشه
۸

اثری درخور تحسین

حسین خندق آبادی

دایره المعارف قرآن در پنج جلد مشتمل بر قریب به هفتصد مدخل به زبان انگلیسی از سال 2001 الی 2006 میلادی در انتشارات بریل در لیدن هلند چاپ و منتشر شده است. سر ویراستار این مجموعه جین دمن مک اولیف، استاد دانشگاه جرج تاون امریکا و دیگر ویراستاران اصلی آن عبارت از کلود ژیلیو، استاد دانشگاه اکس- آن- پروانس فرانسه، ویلیام گراهام، استاد دانشگاه هاروارد امریکا، وداد قاضی، استاد دانشگاه شیکاگو امریکا، و اندرو ریپین، استاد دانشگاه ویکتوریای کانادا هستند. دست اندرکاران این دایره المعارف کوشیده اند اثری نسبتا جامع در حوزه مطالعات قرآنی پدید آورند. موسسه انتشارات حکمت ترجمه این مجموعه را برای گسترش آشنایی محققان با جدید ترین پژوهش های قرآنی و فراهم آوردن مبنایی برای رواج مطالعات و تحقیقات قرآنی در ایران آغاز کرده و جلد نخست آن را منتشر و در اختیار علاقه مندان قرار داده است. کار برنامه ریزی و تدوین ترجمه فارسی از سال 1385 آغاز شد و جلسات متعددی برای برگرداندن عناوین مدخل ها به فارسی و تعیین انواع شیوه نامه ها و دستورالعمل ها و سیاست های کلی برگزار شد. گام نخست این بود که مدخل هایی را که پیش از این ترجمه آنها در جاهای دیگر اعم از مجموعه مقالات، مجلات و رساله ها آمده بود شناسایی و بررسی کنیم و در صورت تایید از مترجم آنها دعوت به همکاری کنیم. البته قصد نداشتیم که تعداد مترجمان فزونی گیرد و با مشکلات مربوط به هماهنگی و نیز سبک های مختلف ترجمه روبه رو شویم، بنابراین کسانی دعوت به همکاری شدند که آمادگی ترجمه تعداد قابل توجهی مدخل را داشته باشند، جز درباره مدخل های خاص که تخصص ویژه یی می طلبید. قاعدتا مترجمان را از میان افراد آشنا با مباحث قرآنی و اسلامی برگزیدیم و در تقسیم مدخل ها میان آنها کم و بیش تقسیم موضوعی را لحاظ کردیم. همچنین تعهد مترجمان در ارائه ترجمه ها مطابق شیوه نامه تعیین شده و زمان در نظر گرفته شده نیز برای ما اهمیت داشت. ترجمه فارسی این اثر هیچ سرویراستار اصلی ای ندارد و چهار ویراستار تعیین شده، مطابق تقسیم وظایفی که شده بود ترجمه ها را مقابله، ویرایش علمی، ویرایش ادبی و فنی می کنند، اینان عبارتند از آقایان مسعود صادقی، مهرداد عباسی، امیر مازیار و بنده. همچنین پس از آماده سازی اولیه ترجمه صد صفحه از آن را به عنوان نمونه به حدود 50 صاحب نظر ارسال کردیم و نظرات آنها را پس از بررسی به کار گرفتیم.