(بدان ای سالک طریق هدایت!) امام باقر(ع) می فرماید: «ان لله عقوبات فی القلوب و الابدان، ضنک فی المعیشه و وهن فی العباده» خداوند کیفرهایی برای دل ها و کیفرهایی برای بدن ها دارد، کیفر بدن ها (بر اثر گناهانی که مرتکب شده اند) دشواری در زندگی است و کیفر دل ها سستی در امر عبادت است. (تحف العقول، ص296) «ضنک معیشت» یعنی زندگی پر از دشواری ها و مشکل های غیر قابل حل، بدین گونه که مردمی در عین حال که پول فراوان و مرکب و مسکن عالی دارند، اما خوشی و آسایش در زندگی ندارند... اما کیفر و عقوبت روحی و قلبی که به مراتب بدتر از کیفر بدنی است، عبارت از وهن و سستی در امر عبادت است که هیچ گونه اشتیاق و رغبتی به نماز و دعا و مناجات با خدا ندارد و به فرموده قرآن: «و اذا قاموا الی الصلوه قاموا کسالی...» وقتی به نماز می ایستند، با کسالت و بی حالی و بی رغبتی می ایستند...)(نساء - 142)

آری قساوت قلب دردناک ترین کیفر برای انسان است چنانچه فرموده اند: «و ما ضرب عبد بعقوبه اعظم من قسوه القلب» هیچ بنده ای به کیفر و عقوبتی دردناک تر از قساوت قلب مجازات نشده است. (تحف العقول، ص 296) دل وقتی سنگین شد، دیگر نه موعظه ای در آن اثر می کند و نه از عبادتی لذت می برد و نه شوق و رغبتی به دعا و مناجات با خدا در خود مشاهده می کند. چنانکه قرآن کریم می فرماید: «ثم قست قلوبکم من بعد ذلک فهی کالحجاره او اشد قسوه...» پس از این (نافرمانی ها که از خود نشان داده اید) دل های شما مبتلابه بیماری قساوت گشته و مانند تخته سنگ (های کوهستان) و بلکه از آن نیز سخت تر و سنگین تر شده است که با هیچ موعظه ای از آیات قرآن و احادیث ائمه(ع) تکانی در شما پیدا نمی شود و انقلاب حالی در جانتان به وجود نمی آید. در روایت آمده است که خداوند فرموده اگر عالمی عامل به علمش نباشد، اولین عقوبتی که به او می دهم این است که حلاوت و شیرینی مناجات با خودم را از ذائقه جانش بر می دارم و از لذت عبادت و مناجات با خودم محرومش می گردانم.(1)