آرشیو چهارشنبه ۶ خرداد ۱۳۹۴، شماره ۴۲۶۸
سیاسی
۲
یادداشت

سازمان همکاری اسلامی نیازمند بازنگری

حسن هانی زاده ( کارشناس مسائل خاورمیانه)

سازمان کنفرانس اسلامی در سال 1969 و متعاقب آتش سوزی مسجدالاقصی با هدف دفاع از فلسطین و ایجاد همگرایی میان کشورهای اسلامی شکل گرفت. اجلاس وزیران خارجه کشورهای عضو این سازمان در حالی در کویت برگزار می شود که به نظر می رسد سازمان همکاری های اسلامی در سال های اخیر از مسیر تحقق اهداف پیش بینی شده خود خارج شده و به سازمانی بی هدف، فلج و بی هویت تبدیل شده است.

دلیل وضع کنونی این سازمان، نقش فرادستی کشورهای عربی همسو با آمریکا و اسرائیل در این سازمان است. در حال حاضر مقر دائمی دبیرخانه سازمان همکاری اسلامی در جده بوده و دبیرکل سازمان نیز عربستانی است. بر همین اساس ریاض از این سازمان منطقه ای به جای نزدیک کردن کشورهای اسلامی به یکدیگر، به عنوان ابزاری برای افزایش اختلافات استفاده می کند و همین امر باعث شده است تا سازمان همکاری اسلامی نتواند نقش خود را به عنوان نهادی فراگیر که دربرگیرنده جمعیت 5/1میلیارد نفری مسلمانان است، ایفا کند. این سازمان چه در ارتباط با مساله فلسطین، چه بحران سوریه، چه لیبی یا تونس یا لبنان حتی نتوانست یک اجلاس در سطح وزرای خارجه کشورهای اسلامی برگزار کند و به این ترتیب قدرت اثرگذاری بر معادلات موجود منطقه را از دست داده است.

طبیعی است که کشورهای اسلامی برای احیای این سازمان باید تلاش کنند، زیرا فلج کردن سازمان های منطقه ای خواست آمریکا و اسرائیل است که حاضر به پذیرش قدرت سازمان های منطقه ای در خاورمیانه نبوده و به همین دلیل نه فقط سازمان همکاری اسلامی را منفعل ساخته اند، بلکه حتی اتحادیه عرب را نیز به نهادی مزاحم برای کشورهای منطقه تبدیل کرده اند. بر همین اساس برای احیای سازمان کنفرانس اسلامی باید گام هایی اصلاحی برداشته شود، ازجمله این که اساسنامه سازمان مورد بازنگری قرار گرفته و با تغییر مکان مقر دبیرخانه سازمان از جده عربستان به کشوری دیگر، به پویایی آن کمک شود. همچنین انتخاب دبیرکلی جدید برای سازمان می تواند تحرک را به سازمانی که وظیفه اصلی آن حفظ و افزایش همگرایی میان کشورهای اسلامی است، باز گرداند و بی هدفی فعلی آن را از بین می برد.