آرشیو سه‌شنبه ۹ تیر ۱۳۹۴، شماره ۵۹۶۶
بین الملل
۲۰
نگاه

معمای حوادث جدید تروریستی

نیکنام ارشدنیا

حوادث تروریستی در سه نقطه از 3 قاره آفریقا، اروپا و آسیا افکار عمومی جهان را نگران سطح دهشت افکنی تکفیری ها کرد. روز جمعه تروریست ها به طور هماهنگ در کویت، تونس و فرانسه فاجعه انسانی بزرگی رقم زدند. پرسشی که اکنون در محافل سیاسی مطرح شده این است که این حرکت ها چه ارتباطی با داعش در عراق و سوریه دارند. به عبارتی آیا حرکت های اخیر تررویستی را باید در زمره استراتژی رعب افکنی داعش در نظر گرفت یا اینکه این قبیل اقدامات خودسرانه است و ارتباط معنادار با این گروه تکفیری ندارد.

فهم این امر نیازمند تامل در ماهیت جهان جدید و وضعیت پیش روی داعش است. معمولا در همه جوامع افراد و گروه هایی یافت می شود که به اقتضای شرایط محیط سیاسی و ایدئولوژی دچار سرخوردگی شده و مستعد انجام اقدامات خشن هستند. حال بسته به شرایط جغرافیایی و ساختار قدرت، اقتصاد و فرهنگ، میزان تحرک این دست افراد و گرایش ها متفاوت است. در جوامعی مثل خاورمیانه بستر قدرت گیری برای جریان های خشونت زا به دلایلی چون ضعف در اقتدار مرکزی، گسیختگی های اجتماعی و فرهنگی مهیاست. در جوامع دیگری مثل اروپا به سبب همگرایی و تعامل عمیق دولت ها امکان نفوذ و تحرک گسترده و دسته جمعی تروریست ها وجود ندارد. اما این به معنی نبود تفکر و جریان افراطی در این منطقه نیست. آشفتگی های اجتماعی و تناقضات دنیای مدرنیته که باعث انزوای افراد از جامعه شده همگی عاملی موثر برای پیوستن شهروندان غربی به گروه های تروریستی است. حال این پیوستن ها و اعلان وفاداری ها می تواند فرا سرزمینی نیز باشد. به این شکل که فرد گرچه لزوما در قلمرو تشکیلات امثال داعش قرار ندارد اما به لحاظ فکری و عقیده ای با این گروه همرای بوده و در صورت لزوم آماده اطاعت و انجام عملیات تروریستی است. راز اقدامات تروریستی در فرانسه و تونس و کویت در همین نکته نهفته است. عاملان انتحاری و تروریستی لزوما اعضای مستقیم تکفیری های داعش نیستند بلکه اعضای غیر مستقیم و فکری تکفیریسم هستند. در این میان سرکردگان داعش از فرصت به وجود آمده در جهت تبلیغ و قدرت نمایی خود بهره می جویند. آنها با پذیرش مسئولیت این طیف حملات به نوعی می خواهند برافکار عمومی این مساله را بقبولانند که قادر به انجام هر اقدامی ولو در کشورهای باثبات دنیا هستند و نیرویی شکست ناپذیر و فرا سرزمینی به حساب می آیند.