یکی از نمودهای مهم جامعه ای که فرهنگ گفت وگو به شکل مطلوب در آن نهادینه نشده، این است که آدم ها خودشان هم طرح سوال می کنند و هم خودشان به آن سوالی که در ذهن و بیان دارند و عنوان می کنند، پاسخ می دهند. اما مساله خیلی مهم این است که انسان های عادی و نرمال در بستر جامعه و به لحاظ برخورداری از شاخص های انسانی متعارف، نسبت به آنچه در پیرامون شان می گذرد، حساسیت دارند و پرسش هایی برای شان مطرح می شود و به دنبال پاسخ های منطقی این پرسش های منطقی هستند. در جامعه ای که میزان پرسش زیاد باشد و فراوانی پرسش و دنبال کردن آدم ها برای یافتن پاسخ بالاست، می توان این خصیصه را به عنوان شاخص مهمی از نظر توسعه