گروه تاریخ و اقتصاد: دوشنبه، سیزدهم ژوئن 1883:

مهتاب روشنی بود. نوکرها را بیدار کردم. اسب حاضر کردند.

ساعت دو سوار شدم. بنه (بار و وسایل)را سر شب حرکت داده بودند. سر بالامی آمدیم. الاغ دار همدانی، مریانجی و تفریجانی و غیره روغن به رشت می بردند. خیلی عبور کردند. صبح به خرزان رسیدیم، سرد بود. باد می وزید، محتاج به بالاپوش بودم. اغلب عقب بودند. من و میرزا تقی خان تنها بودیم. طاهر خان و میرزا علینقی سرتیپ با بنه رفتند بتاخت. خود را گرم کردیم. از چادرهای غیاثوند گذشتیم. دو سگ قوی جثه رو به ما کردند. میرزا تقی خان هر قدر دوانید اسب مفلوک نمی دوید. سگ ها رسیدند. قدری از دم اسب او کندند. و شلوارش را پاره کردند.

دو میدان اسب را دنبال کردند. در ساعت شش و نیم به مزرعه میان چاپارخانه پیاده شدیم. همراهان از رسیدن ما تعجب کردند. یک ساعت برای راحت اسب ها توقف شد از آنجا تاخت کرده در ساعت هشت ربع کم وارد آقا بابا شدیم. میرزا اسحق منشی از جانب نواب والاملک آرا پذیره شدند. میوه و شیرینی آورده بودند. اول ظهر از آقا بابا به کالسکه مهمانخانه سوار شده که هریک چهار اسب به عرض بسته شده بود، به وضع تورکای روس. در بین راه یک کالسکه همراهان شکست. در یک و نیم از ظهر گذشته بیرون باغستان قزوین امیرزاده محمد میرزا و بعضی از شاهزادگان و اعیان قزوین و سواره منصور و صاحب منصبان نظامی آمده بودند. به آنها خوش آمد گفته، در ساعت دو به قزوین رسیدیم نواب اشرف والاملک آرا در دم دیوانخانه ملاقات نموده به عمارت رکنیه رفتیم. از پاچنار به مزرعه پنج فرسنگ، از مزرعه به قزوین پنج فرسنگ است. شب بعد از شام زود خوابیدم. هوای قزوین از وزیدن باد [و] مه خوب است.

- سفرنامه ایران و روسیه/ عزالدوله، ملکونوف؛ به کوشش محمد گلبن، فرامرز طالبی. تهران: دنیای کتاب ، 1363.