آرشیو پنجشنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۵، شماره ۳۷۶۹
تاریخ و اقتصاد
۲۰
چهره ها

مرگ پدر صنایع مدرن هند

گروه تاریخ و اقتصاد: جمشید جی تاتا، صنعتگر زرتشتی ایرانی الاصل و بنیان گذار گروه صنعتی تاتا در 19 مه 1904 درگذشت. «جمشید جی تاتا» فرزند یک موبد زرتشتی بود که سال 1839 در شهر نوساری گجرات زاده شد، در سن 14 سالگی با پدرش به بمبئی رفت و در پی تلاش و ممارست فراوان از یک تاجر کوچک به بازرگانی بزرگ تبدیل شد که اکنون او را پدر صنعت هند می نامند.

جمشیدجی تاتا پایه گذار «تاتا استیل» است که نخستین شرکت خصوصی تولید فولاد در آسیا است که سالانه چهار میلیون تن فولاد تولید می کند. موسسات و شرکت های مختلف دیگر موسوم به تاتا هم - مانند موسسه پژوهش بنیادین تاتا و شرکت انرژی تاتا – میراث اوست. اکنون مجموعه شرکت های «تاتا گروپ» از زمره بزرگ ترین شرکت های هند است.نخستین کارخانه تصفیه پنبه در هند محصول زحمات یک پارسی دیگر با نام «کاوس جی نانابهای داور» بود که سال 1854 در بمبئی آغاز به کار کرد. نخستین تبعه هند هم که به دریافت لقب شوالیه دربار بریتانیا نائل شد، «جمشید جی جیجی بهای» پارسی بشردوستی بود که هم اکنون بیمارستان ها، دانشکده ها، خانه های بینوایان و خیابان های متعددی در هند با نام او پیوند خورده اند. پارسی های هند زرتشتیان ایرانی تباری هستند که اجداد آنها در چند مرحله، پس از حمله اعراب و همچنین مغول به ایران، به غرب شبه جزیره هند مهاجرت کردند. آنها در هند، آزادانه به انجام اعمال مذهبی و دنبال کردن اعتقادات آبا و اجدادی خود ادامه دادند.

پارسیان هند دیگر مهاجر نیستند. از همان ابتدا که به شرق ایران (خراسان) و سپس به سواحل گجرات آمدند، در این جامعه ذوب شدند. اصطلاحی در هند رایج است که پارسیان همچون شکری در شیر، در جامعه هند حل شده و به آن طعم بخشیده اند. امروز بیشتر آنها از لحاظ سبک زندگی مدرن هستند؛ اما از نظر باورهای مذهبی، سنتی تر از زرتشتیان ایران مانده اند. بهرام گور 423- 438 ق م در سفر به هند همسری هندی اختیار کرد و موسیقی هندی و ایرانی را به جامعه دو کشور معرفی کرد. 300 سال پس از شکست ساسانی در سال 936 میلادی عده ای حدود 200 نفر از سنگان خراسان بعد از مشقات و رنج فراوان وارد گجرات شدند و معبد سنجان یا سنگان را بنا کردند. در زمان اکبر شاه (از سال1578) آزادی مذهبی آنها تضمین شد.