آرشیو یکشنبه ۶ تیر ۱۳۹۵، شماره ۳۷۹۹
باشگاه اقتصاددانان
۲۹

نوسازی صنعت نفت در پسابرجام

دکتر حسن خوشپور (کارشناس ارشد سابق سازمان برنامه و بودجه)

ایران به دنبال سهم خود از بازار جهانی نفت است و نیاز به منابع ارزی هم دلیل اصلی افزایش تولید ایران است. از طرفی بحران اقتصادی سال های گذشته فشار زیادی به منابع ارزی کشور وارد کرد و از سوی دیگر کاهش قیمت نفت در دو سال گذشته این فشار را مضاعف کرد. خصلت ذخایر نفتی ایجاب می کند برداشت از آنها در سطحی ثابت حفظ شود. قبلاو حدود یک دهه قبل هم ایران توانسته بود چهار میلیون بشکه نفت در روز تولید کند، در نتیجه به نظر می رسد این میزان تولید نفت در زمان وعده داده شده توسط وزارت نفت امکانپذیر است. آن طور که آمارها نشان می دهد صادرات نفت کشور در ماه جاری میلادی به بالاترین حد خود در چهار سال اخیر خواهد رسید. در واقع رشد صد هزار بشکه ای صادرات نفت میزان صادرات کشور را به دو میلیون و 130 هزار بشکه می رساند که این بالاترین رقم از سال 2012 میلادی تاکنون است.

با توجه به تقاضای جهانی و میزان افزایش عرضه ناشی از تولید ایران، امکان کاهش قیمت وجود دارد، اما به نظر نمی رسد کاهش قیمت نفت زیاد باشد. به هر صورت ایران باید تولید خود را افزایش داده و حضور موثری در عرضه نفت داشته باشد و بتواند جایگاه خود را در بازار جهانی نفت و در بین کشورهای صادرکننده احیا کند. اما نکته ای که در این میان نباید مورد غفلت قرار گیرد این است که زیرساخت ها، تکنولوژی، تجهیزات و فرآیند استخراج نفت در کشور ما بسیار قدیمی و کهنه شده است. این مشکل در حال حاضر صنعت نفت کشور را به شدت تحت تاثیر قرار داده و در آینده نیز می تواند چالش های بزرگی برای صادرات کشور ایجاد کند. در واقع هم اکنون نیز به همین علت امکان افزایش تولید به بیش از 4 میلیون بشکه وجود ندارد. صنعت نفت، پتروشیمی و به طور کلی صنایع فعال در حوزه انرژی در کشور سال ها است که تشنه ورود تکنولوژی و سرمایه و منابع جدید است. به نظر می رسد دولت باید از فرصت پیش آمده در پسابرجام نهایت استفاده را برده و بتواند با ارائه قراردادها و راهکارهای تازه از طریق جذب سرمایه خارجی و تکنولوژی روز به نوسازی ساختار نفت و انرژی کشور اقدام کند.