در یکصد و هشتاد و هشتمین برنامه سینماتک خانه هنرمندان ایران که پنجشنبه 10 تیر در تالار استاد شهناز برگزار شد، فیلم «درخت لیمو» به کارگردانی آران ریکلیس به روی پرده رفت. در ادامه نیز علی علایی و محسن آزرم به نقد و بررسی فیلم پرداختند.

علایی در این مراسم ضمن اشاره به بحران های موجود در جامعه اسرائیل گفت: در اسرائیل شاهد جامعه ای موزاییکی هستیم و این به دلیل حضور یهودی های مختلف از نقاط گوناگون دنیا با ساختارهای فرهنگی متفاوت است. به همین دلیل این جامعه شکننده و آسیب پذیر است و می توان پیش بینی کرد که دچار بحران شود. سینماگران جوان اسرائیل نیز منتقد سیستم حاکم شده اند. در این فیلم به نظر می رسد کارگردان پیش بینی می کند اسرائیلی ها بزودی مجبور می شوند چمدان های خود را بسته و از این سرزمین بروند. در عمل نیز شاهدیم که برخلاف دهه 40 میلادی، اکنون میل به مهاجرت از اسرائیل است. «درخت لیمو» نشان می دهد آفت سیستم های امنیتی این است که زندان هایی که به دست آنها ساخته می شود، در ادامه به زندان خود آنها تبدیل خواهد شد. البته برخی اشارات فیلم گل درشت است و گاهی نیز ساختار تلویزیونی پیدا می کند.

آزرم نیز در این نشست به سیر تحول کارگردانان اسرائیلی اشاره کرد و گفت: رویکرد قدیمی کارگردانان اسرائیل که از یک سرزمین موعود اسطوره سازی می کردند، امروز کنار رفته است. کارگردانان جوان اکنون ترجیح می دهند سراغ آن داستان های تکراری و پروپاگاندایی نروند. به عنوان مثال سراغ موضوعاتی مثل ازدواج و طلاق زنان می روند و سختی هایی را که زنان در این سرزمین متحمل می شوند به تصویر می کشند. در واقع به طرح این سوال می پردازند که آیا در اسرائیل زنان اساسا موجودیت و امکان تصمیم گیری دارند؟ چنین مسائلی به هیچ وجه در قاموس نسل پیشین فیلمسازهای اسرائیلی نمی گنجید.

وی ادامه داد: در عین حال شاهدیم آن فیلم های قدیمی که مطلوب دولت اسرائیل است، دیگر رونقی ندارد و فیلم های انتقادی نسل جدید سینماگران آنهاست که در جشنواره ها به چشم می آید. این موضوع خوشایند رژیم اسرائیل و موسسات فیلمسازی وابسته به آن نیست، اما دوره این حرف ها تمام شده و امروز هر کس در هر کجای دنیا بخواهد فیلمش را می سازد.