آرشیو سه‌شنبه ۲۹ تیر ۱۳۹۵، شماره ۲۱۳۹۴
معارف
۸

عناصر غیرت

یکی از اصطلاحات اسلامی، غیرت است. امام صادق(ع) می فرماید: إن الله تبارک و تعالی غیور یحب کل غیور و لغیرته حرم الفواحش ظاهرها و باطنها؛ خداوند تبارک و تعالی با غیرت است و مردان غیور را دوست دارد و از همین رو، زشتی ها را چه آشکار و چه پنهان حرام کرده است.(کافی، الاسلامیه، ج5، ص 535 و 536، ح1) براین اساس غیرت مومن ریشه در غیرت الهی دارد؛ چنانکه امیرمومنان علی(ع) می فرماید: غیرة المومن بالله سبحانه؛ غیرت مومن به خاطر خداوند سبحان است. (تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 91، ح 1563)

برای تحقق غیرت باید سه مولفه و عنصر تامین شود:

1. حرم و حریم شناسی؛ زیرا تا حرم و حرمت ها را نشناسد و غیرشناس نباشد نمی تواند غیرزدایی داشته باشد؛ برهمین اساس پیامبر(ص) می فرماید: الا إن الله حرم الحرام و حد الحدود و ما احد اغیر من الله و من غیرته حرم الفواحش ؛ بدانید که خدا حرام را ممنوع فرموده و حدود را مشخص کرده است و احدی غیرتمندتر از خدا نیست و از غیرت اوست که زشتی ها را حرام فرموده است. (امالی، صدوق، ص 427)

2. غیرزدایی از حرم و حریم خویش؛ این هم بستگی به حمیت شخص دارد.امام علی(ع) می فرماید: علی قدر الحمیة تکون الغیرة؛ غیرت به اندازه تعصب، بستگی دارد. (تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 259، ح 5533). انسان غیرتمند، شجاعانه از حریم و حرم خویش دفاع می کند. آن حضرت (ع) می فرماید: ثمرة الشجاعة الغیرة؛ غیرت میوه شجاعت است. (تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 259، ح 5527)

3. غیرگریزی از حرم و حریم دیگری؛ یعنی همان طوری که کسی را به حریم و حرم خود راه نمی دهد؛ خودش نیز به حرم و حریم دیگری وارد نمی شود؛ یعنی نه ظالم است نه مظلوم. از این رو در روایت آمده است: «ما زنی غیور قط؛ انسان با غیرت، هرگز زنا نمی کند». (شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 19، ص 211).

از نظر اسلام چنین غیرتی از ایمان است. پیامبر(ص) می فرماید: الغیرة من الایمان و المذاء من النفاق؛ غیرت از ایمان است و بی بند و باری از نفاق. (نهج الفصاحه ص 587، ح 2045) پس باید چنین غیرتی را شناخت و آن را پاسداشت و در زندگی اسلامی و قرآنی عمل کرد.