اداره مراسم حج در سال های اخیر با اتفاقات دلخراشی همراه بوده و عربستان ثابت کرده است به تنهایی قادر به اداره این مراسم نیست و نباید همه امور مراسم حج را به این کشور واگذار کرد.

در چنین شرایطی، بهترین حالت این است که اداره این مراسم بزرگ مذهبی با نظارت بین المللی که مرجع آن همان سازمان همکاری اسلامی است، انجام شود. در این زمینه حتی کشورهایی مانند روسیه که مسلمانان بسیاری دارند، می توانند حضور داشته باشند. تعداد مسلمانان روسیه حتی از برخی کشورهای مسلمان نیز بیشتر است و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور نیز نسبت به این موضوع حساس است، بنابراین مسکو با توانایی هایی که دارد، می تواند به عربستان فشارهایی وارد کند.

اگر کشورهای اسلامی درصدد انجام اقداماتی در مورد حج بودند، می توانستند این کار را تحت پوشش سازمان کنفرانس اسلامی انجام دهند اما متاسفانه بیشتر این کشورها نیاز پولی و نفتی به عربستان دارند و به همین دلیل بعید است که بتوانند کاری کنند.

این واقعیتی غیرقابل کتمان است که کشورهای مسلمان نمی توانند از طریق رهبرانشان کار منسجمی انجام دهند، بنابراین تنها راهکار این است که از طریق جلب توجه اذهان عمومی و مطرح کردن مسائلی مانند حقوق بشر و قوانین بین المللی اقدام شود.

اما بزرگ ترین مشکل، میزان بالای فروش نفت از سوی عربستان و حجم بالای درآمد این کشور از این مسیر است و همین مساله باعث شده که تقریبا همه در مقابل اقدامات عربستان سکوت کنند.

مشکل وقتی دوچندان می شود که این سکوت فقط شامل کشورهای مسلمان نیست و حتی برخی کشورهای غیرمسلمان مثل فرانسه نیز به دلیل خرید نفت از عربستان و همچنین درآمدهایی که از ناحیه فروش سلاح به این کشور دارند در مقابل مسائلی مانند یمن، بحرین و حج، سکوت اختیار می کنند.

این نکته نیز مورد اشاره است که وقتی انقلاب اسلامی ایران به وقوع پیوست، عربستان عملاحضوری در عرصه بین المللی نداشت اما متاسفانه به دلیل مسائل ابتدای انقلاب و جنگ ایران و عراق که باعث تحلیل قدرت ایران در مقطعی شد، کشورهایی نظیر عربستان قدرت گرفتند و به آنها مجال داده شد.

اما این سرنوشت همیشگی نبود و بعدها تغییر یافت و برجام نیز فرصت بهتری برای ایران فراهم کرد.