بیش از 40 سال پیش، استاد مطهری گرایش و آثار وجودی دو نوع «شخصیت ممتاز» را با ویژگی ها و خصلت های شخصیتی متفاوت، از هم تفکیک کرده و به این نتیجه می رسد که صرف داشتن قوای مستعد فکری و امتیازات برجسته روحی و امکانات فوق العاده مادی، نمی تواند یک انسان با «روح بزرگ» را در زمره صالحان، حق پرستان، عدالت خواهان، ظلم ستیزان و مظلوم نوازان قرار دهد. چه بسا آدمیانی که با توانمندی های بی نظیر و داشتن «روح بزرگ»، به دلیل نگاه حقیرانه و دنیاطلبانه خودشان، به مفسدان ماندگار در تاریخ جوامع بشری و به عوامل انحراف در مسیر نهضت های الهی تبدیل شدند. پس انگیزه ها، جهت گیری ها و اهدافی که تحت لوای آن، شخصیتی در