آرشیو شنبه ۲۵ دی ۱۳۹۵، شماره ۲۱۵۳۵
معارف
۸

ایثارگر و ایثارخواه

انسانها دو دسته هستند: 1. ایثارگر(موثر) که از خود و حقوق خویش می گذرد و با آنکه بدان نیاز دارد به دیگری می دهد. خداوند درباره این افراد می فرماید: یوثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصة؛ دیگران را بر خودشان مقدم می دارند با آنکه خودشان به آن نیاز دارند.(حشر، آیه 9) اهل بیت(ع) نیز این گونه بودند.چنانکه قرآن می فرماید: و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا ویتیما و اسیرا؛ با آنکه خود به آن نیازمند بودند وآن را دوست می داشتند، ولی همان خوراکی را به مسکین و یتیم و اسیر خوراندند.(انسان، آیه 8)

2. ایثارخواه(مستاثر): کسانی که خواهان تقدم خود بر دیگران هستند و می خواهند دیگران همه چیز را برای آنان رها کنند. در زبان عربی از این رفتار به عنوان استیثاربه معنی انحصارطلبی یاد می شود؛ یعنی تقدم خود بر دیگران. امیرمومنان علی(ع)درباره حکومت طاغوتی می فرماید: من ملک استاثر؛ هر کس به ملک و حکومت رسد استئثار و انحصارطلبی پیشه کند. (نهج البلاغه، حکمت 152) حضرت(ع) به مالک اشتر می نویسد:«ثم ان للوالی خاصة و بطانة، فیهم استئثار و تطاول، و قلة انصاف فی معاملة، فاحسم مادة اولئک بقطع اسباب تلک الاحوال؛ بدانکه همیشه برای حاکم و فرمانروا نزدیکان و خواص و محرم کارها وجود دارد. در میان آنها درازدستی به مال مردم و امتیازخواهی و بی انصافی فراوان است. پس این قبیل کارها را قطع کن.»(نهج البلاغه، نامه 53)