آرشیو چهارشنبه ۴ اسفند ۱۳۹۵، شماره ۶۴۴۱
صفحه آخر
۲۴
یک نکته از هزاران

درباره منشور حقوق شهروندی (47)

مزایای تابعیت ایران

دکتر محمد فاضلی (استاد دانشگاه بهشتی)

من تلاش می کنم هر روز درباره یکی از حقوق تصریح شده در منشور حقوق شهروندی بنویسم. نوشته ها و گفته های ما درباره حقوق شهروندی در عصری که همگان از طریق شبکه های اجتماعی می توانند وارد گفت وگوی فراگیر شوند موثر خواهد بود، اگر مایل بودید، شما هم این نوشته ها را با دیگران به اشتراک بگذارید.

روز چهل و هفتم

ماده 47-حق مسلم هر فرد ایرانی است که از مزایای تابعیت ایران بهره مند شود و کسی نمی تواند مانع استیفای این حق شود.

بندهای 47 تا 55 منشور حقوق شهروندی ذیل عنوان «حق اقامت، تابعیت و آزادی رفت و آمد» آورده شده اند. مساله مد نظر ماده 47 منشور نیز از آن جهت که مبتلابه اکثریت قاطع مردم نیست، زیاد به چشم نمی آید و مساله ای عمده جلوه نمی کند، اما مساله تابعیت برای بسیاری از افراد مشکلات زیادی ایجاد می کند.

حکم اصل 41 قانون اساسی در مورد عدم امکان سلب تابعیت کشور ایران از هر فرد ایرانی فراگیر است. مادۀ 981 قانون مدنی نیز که اجازه سلب تابعیت اکتسابی تحصیل کنندگان تابعیت ایرانی را تحت شرایطی تجویز می نمود در سال 1370 نسخ شده است. همین تحول در مجموع باعث شده حقوقدانان اعلام دارند سلب تابعیت ایرانیان اعم از دارندگان تابعیت اصلی و اکتسابی، هماهنگ با قانون اساسی از مقررات جمهوری اسلامی ایران حذف شده است.

یک مورد از مشکلات مربوط به این حق که هنوز حل نشده باقی مانده، مساله اسناد هویتی و تابعیت فرزندان زنان ایرانی است که با اتباع خارجی ازدواج کرده اند. این مساله بالاخص درباره تعداد زیادی از زنان ایرانی که با اتباع افغانستان ازدواج کرده اند مهم است. اولویت دهی به وضعیت و حقوق انسانی زنان ایرانی که با مردان خارجی بدون رعایت الزامات قانونی ازدواج کرده و فرزندان آنها از حیث تابعیت مشکل دارند، با رعایت قانون مربوط که به طور خاص در این زمینه به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است و اتخاذ اقدامات لازم در جهت تکمیل این قانون در مجلس شورای اسلامی می تواند یک گام به سوی تحقق ماده 47 منشور باشد. نکته مهم درخصوص ماده 47 آن است که همه افراد نه تنها حق تابعیت داشته باشند، بلکه از مزایای تابعیت خود بتوانند استفاده کنند برای مثال، ایرانیان خارج از کشور که تابعیت ایرانی دارند باید بتوانند از مزایای این تابعیت بدون بیم از برخوردهای سلیقه ای و فراتر از قانون استفاده کنند.