آرشیو چهارشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۵، شماره ۲۸۲۷
اقتصاد
۱۵

پلاسکو نمونه بارز مدل مدیریت ریسک ایرانی

محمدباقر پور ولاشایی ( استاد دانشگاه مشهد)

واقعه دردناک پلاسکو هرچند در سطح ملی قلوب اقشار مختلف ملت شریف ایران را جریحه دار کرد و به نماد ایثار و فداکاری، جان فشانی و غرور ملی مردم ایران تبدیل شد، اما نمایانگر مسائل و موارد متعددی بود که پرداختن به هریک می تواند به عنوان درس و عبرتی تاریخی راهنمای آینده ما باشد. حادثه پلاسکو را باید از زوایا و جنبه های مختلف بررسی کرد؛ به این دلیل که عوامل متعددی در ایجاد آن دخالت داشته و جامع پذیری در این زمینه می تواند زوایای پنهان حادثه را مشخص کند. در این نوشتار، نگارنده صرفا قصد دارد از جنبه مدیریت ریسک به بررسی این حادثه پرداخته و در نهایت تعیین کند آیا مفاهیم و اصول اولیه مدیریت ریسک درخصوص این ساختمان رعایت شده است یا خیر؟ در تعریفی بسیار ساده می توان مدیریت ریسک را زندگی هوشمندانه در نظر گرفت؛ به این معنی که انسان در زندگی مسائل و مشکلات احتمالی را قبل از وقوع پیش بینی و اقداماتی انجام داده که در درجه اول آن ها به وقوع نپیوندد و در صورت وقوع (با وجود انجام اقدامات لازم) حداقل ضرر و زیان را داشته باشد. بر این اساس، گام اول مدیریت ریسک شناسایی (و ارزیابی) خطر های احتمالی و گام دوم اتخاذ سیاست ها و انجام اقدامات لازم جهت کاهش احتمال وقوع و اثرات منفی آنهاست. طبق شواهد موجود گام نخست مدیریت ریسک درباره ساختمان پلاسکو (تا حدود زیادی) برداشته شده و هشدار های لازم را سازمان های مختلف (از جمله سازمان آتش نشانی) داده اند؛ اما متاسفانه گام دوم، به عنوان مکمل مدیریت ریسک برداشته نشده است. به نظر می رسد انجام کار ها به طور کامل و دقیق و مطابق با اصول علمی هنوز در فرهنگ ما به جایگاه شایسته خود نرسیده است. نگرانی عمده ای که وجود دارد این است که مثال های متعددی در زمینه های مختلف وجود دارد که صاحب نظران و بعضا متولیان مربوطه در رابطه با وقوع آنها هشدارهایی داده، ولی با کمال تاسف احساس می شود اقدامات لازم و کافی درباره مدیریت ریسک آنها صورت نگرفته است. در پایان امیدوارم با پندآموزی از گذشته و به کارگیری اصول علمی، از جمله مدیریت ریسک در جنبه های مختلف زندگی، بتوانیم از وقوع حوادث زیان بار جلوگیری کنیم.