نخستین جلسه از سلسله درسگفتارهای «زنان؛ همچون مساله با رویکرد اجتماعی و تاریخی» با سخنرانی سوسن شریعتی به همت انجمن اسلامی دانشجویان پیشرو دانشگاه تربیت مدرس، روز گذشته در محل این دانشگاه برگزار شد. دکتر سوسن شریعتی، پژوهشگر تاریخ که پیرامون مسائل زنان دیدگاه های قابل تاملی دارد می کوشد تا در این سلسله نشست ها به بررسی مساله زنان به عنوان یک «سوژه سیاسی» بپردازد. او در نخستین جلسه صرفا به چگونگی مساله شدن زن در غرب پرداخت و قرار است در جلسات آینده مساله شدن زنان به عنوان سوژه سیاسی در ایران را نیز به تامل گذارد.

سوسن شریعتی، از آنجا که رشته تخصصی اش تاریخ است، در جلسه دیروز به مساله شدن زن با رویکردی تاریخی نگریست و کوشید تا به سه پرسش پاسخ دهد؛ مساله زنان چگونه سر زد؟ چرا زنان دیده نشدند؟ و چه شد که دیده شدند؟ و در این راستا، نخست به یونان باستان و موضوعیت نداشتن تبارشناسی انسان گریز زد و تاکید داشت که نقطه عزیمت در یونان باستان، زن و مرد بودن نیست بلکه موقعیت حقوقی و مالکیت بر بدن است. بر این اساس، در این دوره، احساس تعلق به یک «ما» چه «ما زنان» چه «ما مردان» شکل نمی گیرد.

اما به زعم او، با آمدن دین «انسان» تشخص می یابد ولی هنوز «زن» به عنوان «مساله» مطرح نیست تا اینکه رنسانس و به دنبال آن انقلاب های سیاسی همچون انقلاب فرانسه و بعد از آن جنگ جهانی اول و دوم رخ می دهد و اینجا است که زنان به موضوعی قابل تامل بدل می شوند.

شریعتی معتقد است با وجود اینکه در این دوره، «زنان» به مساله بدل می شوند اما باز در عمل «جنبش های زنان» شکست خورده است چون همچنان داشتن حق رای برای آنان تصویب نمی شود. به باور شریعتی، تا پایان جنگ جهانی دوم، ما چهار دهه شکست زنان را شاهد هستیم اما نباید از این مهم چشم پوشید که پس از این چهار دهه «زن» جدیدی در حوزه اجتماعی، کاری و ادبیاتی سر بر می آورد که از قضا عاملیت و کنشگری بیشتری یافته است.

مشروح این نشست را در روزهای آتی در صفحه اندیشه «ایران» بخوانید.