دنیای اقتصاد: روند تغییر ترکیب ساختار فعالیت های اقتصادی کشور در بازه زمانی 1395-1383 با تاکید بر اهمیت فعالیت گروه صنایع و معادن در یک گزارش پژوهشی مورد بررسی قرار گرفت. براین اساس ترکیب صادرات صنعتی طی سال های 2000 تا 2015 نشان می دهد که همزمان با کاهش سهم صادرات سوخت و محصولات معدنی از کل صادرات کالایی ایران به ویژه بعد از بروز تحریم، سهم صادرات صنعتی و محصولات کشاورزی بهبود و افزایش یافته است. آمارهای منتشر شده بیانگر این موضوع است که در سال 2015 سهم صادرات صنعتی از کل صادرات کالایی ایران به 28 درصد، سهم صادرات محصولات کشاورزی به 2/ 9 درصد و سهم صادرات سوخت و محصولات معدنی به 8/ 62 درصد رسیده است.

براساس گزارش معاونت بررسی های اقتصادی اتاق ایران، بررسی دقیق تر دلیل افزایش سهم صادرات صنعتی کشور در بازه زمانی 2012 تا 2015 حاکی از این است که افزایش سهم ناشی از افزایش صادرات صنعتی نبوده و حتی در سال های 2013 و 2015 ارقام منفی برای رشد صادرات صنعتی ایران گزارش شده؛ به عبارت دیگر افزایش سهم صادرات صنعتی صرفا به دلیل افت سهم صادرات نفتی حاصل شده است. در این میان مشاهدات آماری نیز علامت دیگری بر عدم انجام تحولات درخور و متناسب با اهداف توسعه صنعتی و اقتصادی کشور در حوزه صادرات است. این در حالی است که ترکیب صادرات کالایی ایران، تمرکز بالا و عدم متنوع بودن ساختار صادراتی کشور را نشان می دهد. عدم تنوع ساختار صادرات کالایی یک کشور یکی از شاخص هایی است که در ارزیابی میزان متنوع بودن اقتصاد آن کشور نیز استفاده می شود.

از سوی دیگر براساس این گزارش محصولات صنعتی سهم قابل توجهی از صادرات کالایی کشورهای در حال توسعه و بازارهای نوظهور را تشکیل می دهد. میانگین جهانی سهم صادرات صنعتی از صادرات کالایی جهان حدود 72 درصد است که برخی کشورها از جمله چین ارقام بسیار بالاتری را به خود اختصاص داده اند. در این میان ایران با سهم 28 درصدی صادرات صنعتی از کل صادرات کالایی آن، فاصله معناداری با وضعیت صادرات صنعتی سایر کشورها دارد.