کانت، چنان که از طرح سه نقد او پیداست سنجش خرد ناب، نقد عقل عملی و کتاب آخر او که درباره زیبایی شناسی است، هرسه آنها را از آن مرجع اقتدار برین و بالایی، پایین می کشد و در حضور انسان قرار می دهد. یعنی کانت، نخستین کسی است که سوژه اتونوم یا سوژه خودآیین و خودگردان را در فلسفه مطرح می کند. یعنی انسان را به عنوان سوژه خودگردان و خودآیینی مطرح می کند که خود او قابلیت تفهیم کاملا آزاد خوب و بد، باید و نباید، هست و نیست و حقیقت و مجاز را دارد. بنابراین، با توجه به اینکه در عمق اندیشه های روسو گرایش به آزادی فرد وجود دارد و انسان طبیعی و اجتماع و جامعه به نوعی ناگزیر آن است، ما می بینیم که در اندیشه کانت نیز جز در اواخر عمر او صحبت از اجتماع نمی شود.