قرآن در آیات متعدد به تبیین و تحلیل علل و عوامل شکرگزاری و موانع آن می پردازد تا روشن سازد که چرا بیشتر مردم از سپاس و شکر گزاری اعراض می کنند و به ناسپاسی و کفران نعمت روی می آورند.

نویسنده در نوشتار زیر به تحلیل قرآن در این باره پرداخته است.

شکر، به معنای شناخت احسان و نشر آن (لسان العرب، ج7، ص170) و یا تصور نعمتی و اظهار آن (مفردات الفاظ قرآن کریم، راغب اصفهانی، ص 461) یکی از حالات طبیعی آدمی است. هنگامی که انسان از کسی نعمتی دریافت می کند و احساس محبت و مهری را می بیند و آن را احساس می کند، به طور طبیعی، عواطف وی برانگیخته می شود و نسبت به طرف مقابل واکنش مثبت و سازنده ای نشان می دهد و با قلب و زبان به ستایش احسان کننده و صاحب نعمت می پردازد.