تاملات گرامشی در آثار د سانکتیس و کروچه1 او را قادر ساخت که از مفهوم «روشنفکر سنتی» به «روشنفکر عام» برسد و بی آن که تاثیر «روشنفکر سنتی» را کمتر ببیند، مسئولیت این روشنگری را در طبقات مختلف جامعه جست وجو کند2؛ با تکوین بورژوازی روشنفکری زاده شد که اگرچه از گروه های فرهنگی پیشین نبود اما در حوزه ای «متخصص» بود و تاثیری مستقیم یا غیرمستقیم در زندگی مردم داشت. گرامشی این افراد را «روشنفکر نوین» می نامد. روشنفکر نوین میان حاکمان و مالکان، و «مردم» می ایستد و نگرش و موضعی که نسبت به ایشان دارد از او متفکر مرتجع و بی اعتنا یا روشنفکری منتقد می سازد. گرامشی وظیفه ای به وظایف روشنفکر می افزاید و خط