آرشیو پنجشنبه ۶ مهر ۱۳۹۶، شماره ۶۶۰۶
صفحه آخر
۲۴

حکایت دلدادگی در یک سده پیش

امیرهوشنگ للهی (مدیر عکسخانه شهر)

عکاسی در ایران با اختلاف زمانی اندکی نسبت به غرب آغاز شده است. مستشاران غربی، شاهان، شاهزادگان و درباریان قاجار نخستین عکاسان ایرانی بوده اند.عکس های تاریخی دوران گذشته کارکردهای مهمی دارند. این عکس ها اسنادی هستند که بخشی از گذشته ما را به صورت مصور نشان مان می دهند و ژست گذشتگان ما را ثبت کرده اند. با مرور و تماشای آنها می توان از وضعیت خوراک، پوشاک، معماری و فضای زیسته گذشتگان تا اندازه ای آگاهی یافت. همین طور می توان از آیین ها و مراسم و مناسک گذشتگان نیز آگاه شد و روی آنها مطالعه کرد. با وجودی که عکاسی در ایران هنر گرانی بوده و در ابتدا فقط در اختیار شاهان و طبقه پرقدرت و با نفوذ اجتماع بوده اما بتدریج و در طول زمان عکاسان فراوانی توانسته اند دوربین های شان را در فضای زندگی اجتماعی مردم و طبقات فرودست ببرند و تصاویری از آنها نیز ثبت کنند. این موضوع به ثبت مراسم آیینی و رخدادهای خودجوش مردمی نیز منجر شده است. با این عکس ها می توانیم فضاهای اجتماعی و اقشار مختلف مردم را ببینیم. مردمی که همیشه بوده اند، اما حضورشان در ثبت تاریخ کمرنگ بوده است. امروز می توانیم مردمان گذشته و مراسم آیینی مهم و باارزشی همچون عزاداری های حسینی و تعزیه را در تصاویر عکاسان دوران قاجار ببینیم. این تصاویر یکی از مهم ترین و برجسته ترین ثبت های تصویری از دوران گذشته است. آیین و سوگواری هایی که سال ها میان مردم ایران ادامه داشته از طریق عکاسی برای مان رویت پذیر شده است. اکنون به میانجی تصاویر مهم تکیه ها، هیات ها، عزاداری ها و تعزیه ها می توانیم حال و هوای مردمان ایران را در بیش از یک قرن پیش ببینیم و این اتفاق ارزشمندی است. اتفاقی که ما را به طور مستقیم به گذشته مان متصل می کند. این عکس ها واسطه ای اند برای اتصال به تاریخ و نیاکان مان. تصویر روشنی از ناخودآگاه جمعی مان.

نمایشگاه عکس تاریخی «سوگواران» آرشیو تصویری غنی و مهمی از تصاویر عزاداری ها، تکیه ها و تعزیه هایی است که در ایران دوران قاجار و پهلوی رخ داده و تا 9 آبان از 9 صبح تا 17 در موزه عکسخانه شهر واقع در میدان هفتم تیر، میدان بهار شیراز، بوستان بهار شیراز و نگارخانه لاله واقع در خیابان فاطمی، ضلع شمالی پارک لاله برپا است.