آرشیو سه‌شنبه ۱۸ مهر ۱۳۹۶، شماره ۶۶۱۴
جهان
۲۰
یادداشت

اتحاد لرزان دو همپیمان ناتو

دکتر سیامک کاکایی (تحلیلگر مسائل ترکیه)

تنش های دیپلماتیک پیش آمده بین امریکا و ترکیه دو وجه ظاهری و باطنی یا بیرونی و درونی دارد. در وجه ظاهری، ترکیه یکی از کارمندان کنسولگری امریکا در استانبول را به اتهام جاسوسی برای فتح الله گولن دستگیر کرد. همین مساله دستاویزی شد که تنش های دیپلماتیک واشنگتن – آنکارا به ادارات گذرنامه و ویزا کشیده شود و طرفین اقدام به قطع صدور ویزا برای شهروندان دو کشور کنند. اما در وجه باطنی، نمی توان تنش های به وجود آمده را تنها به مساله دستگیری یک تبعه ترک شاغل در کنسولگری امریکا در استانبول مرتبط دانست بلکه این تنش ها به چالش هایی که دو کشور در سال های اخیر و بویژه در یک سال گذشته و پس از کودتای نافرجام ترکیه داشته اند، مربوط است. با ورود جدی تر امریکا به تحولات سوریه در جنگ علیه داعش و حمایت تسلیحاتی و مالی از گروه های کرد سوری، ترکیه نسبت به سیاست های امریکا در منطقه بدبین شد و در نهایت نیز به هدف مورد نظر خود یعنی توقف حمایت امریکا از گروه های کرد سوری نرسید. مساله دوم، فتح الله گولن، روحانی ترک تبار ساکن در ایالت پنسیلوانیای امریکاست که ترکیه او را رهبر کودتای نافرجام جولای گذشته می داند و خواستار استرداد او است اما امریکا تن به این استرداد نداده و همین باعث شده کارمند سفارت امریکا به اتهام جاسوسی برای گولن دستگیر شود. اگر مساله همه پرسی اقلیم کردستان عراق و مشی سیاسی امریکا در قبال این همه پرسی و در کل در قبال تحولات منطقه را نیز اضافه کنیم، می بینیم که بدبینی های ترکیه به امریکا ممکن است در روزهای آینده افزایش یابد و بر آینده روابط دو کشور اثر بگذارد اما این تاثیرگذاری عمیق نخواهد بود. آنکارا و واشنگتن دو متحد استراتژیک هستند و از همین رو همکاری های امریکا و ترکیه پابرجا خواهد ماند و قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور رخ نخواهد داد. با وجود این، به نظر نمی رسد ترکیه مانند دهه های گذشته همچنان یکی از کشورهای اجرا کننده و پیش برنده طرح های امریکا در منطقه بماند.