آرشیو دوشنبه ۲۰ آذر ۱۳۹۶، شماره ۴۲۱۲
تاریخ و اقتصاد
۳۰
واکاری

مسدودسازی سنت

عمده نویسندگان معاصر کوشیده اند تا در برابر امکان تجدد در اندیشه غربی، با بازگشتی به سنت، تفسیری ایدئولوژیک از آن را به عنوان شیوه امکانی از نوعی متفاوت، اما در خلاف جهت تجدد عرضه کنند.

این تفسیر تجدد ستیز از سنت که نویسندگانی با دیدگاه های گوناگون، مانند داریوش شایگان، جلال آل احمد، احسان نراقی و علی شریعتی، اما همسو در جهت تصفیه حساب با تجدد نوپای ایرانی عرضه کردند، در اصل غربی یا به عبارت دیگر، «غربزده»، یعنی ناشی از جهل به ماهیت اندیشه جدید غرب بود. آنان با دریافت نادرستی که از ماهیت اندیشه غربی پیدا کرده بودند، به دنبال ویژگی های شرایط امکان تاسیس تجدد در غرب، در وضعیت امتناع در ایران بودند و حاصل بحث آنان، از سویی، راه را بر درک درست سنت مسدود کرد و از سوی دیگر، دریافتی ساده انگارانه از تحول اندیشه در مغرب زمین را القا کرد که از بنیاد با ماهیت آن اندیشه و نسبت آن با تمدن غربی سنخیتی نداشت.

منبع: سیدجواد طباطبایی، ابن خلدون و علوم اجتماعی، تهران، انتشارات طرح نو، 1379.