آرشیو دوشنبه ۹ بهمن ۱۳۹۶، شماره ۴۰۱۴
صفحه اول
۱
سرمقاله

دخمه های انعکاس توهم

دکتر هادی خانیکی

«شبکه ای شدن امر اجتماعی»، «رسانه ای شدن سیاست» و «مجازی شدن زندگی روزمره» از جمله واقعیت های پیش روی جوامع دستخوش تغییر است که این روزها در جامعه ما نیز چشم ها و ذهن ها را بیش از هر زمان دیگر به خود جلب کرده است. اینکه آیا آنچه به آسانی در فضای مجازی می چرخد، پنجره هایی به سوی دانستن می گشاید یا پرده هایی به روی حقیقت می کشاند پرسش واقعی امروز ما است.

نیکلاس کار در کتاب ارزنده «اینترنت با مغز ما چه می کند» بازخوانی سخن مارشال مک لوهان در شناخت رسانه ها که «رسانه ها را همان پیام» می نامد، به نکته مهمی اشاره دارد. او در پاسخ این پرسش که ما یا رسانه ها کدامیک دیگری را به تسخیر خود درآورده ایم معتقد است شبکه ها ما را به انقیاد خود درآورده اند. به اعتبار این سخن «کار» می توان گفت اکنون باید بیش از هر زمان دیگری نگران سهولت بیش از اندازه در راه اندازی «دخمه های انعکاس توهم» در جهان مجازی باشیم. شبکه های اجتماعی که به درستی ظرفیت خلق جهانی متکثر، متنوع و گشوده در فهم و نقد را دارند، گاه این جهان را برای شکل گیری اندیشه های آزاد به خدمت می گیرند. دنیای قطبی شده رسانه ای، بازار حرف های نسنجیده را گرم می کند و می کوشد کنشگری را از میدان های آزادی و دموکراسی به پس کوچه های خشونت و نفرت بکشاند. هوشیار باشیم که فضای نقاد شبکه ها به تسخیر آفرینندگان و فروشندگان سخنان بی پایه درنیاید.