یکی از آموزه ها و دستورهای قرآنی برای سالکان راه حقیقت و کمال، تاکید بر مسئله خوف و رجاست. از این رو همواره استادان حوزه های علوم تربیتی و اخلاقی و عرفان از خوف و رجا به عنوان فضیلت و ارزش انسانی سخن می گویند و آن را عاملی مهم در دستیابی شخص به کمالات و فضایل برتر انسانی بر می شمارند. نوشتار حاضر تلاشی برای فهم اهمیت و ارزش خوف و رجا براساس تحلیل قرآن است.

خوف به معنای ترس (لغت نامه دهخدا، ج 6 ص 8895) در حقیقت به حالتی از احوال انسانی گفته می شود که شخص در آن حالت در انتظار چیزی ناخوشایند به سبب وجود نشانه ها و علایم ظنی و یا علمی به سر می برد و هرآن منتظر است که گرفتار چیز ناخوشایندی شود. (مفردات الفاظ قرآن کریم، راغب اصفهانی ص 303)