بهره مالکانه یا رویالتی مبلغی است که به منظور بهره برداری از امتیاز منابع دارای ارزش اقتصادی (برای نمونه حق استخراج از معدن) یا برای بهره گرفتن از امتیاز حقوق مالکیت معنوی و حق تکثیر (کپی رایت)، حق امتیاز، نشانه تجاری یا دانش فنی و فناوری به دولت یا مالک پرداخت می شود.

در مورد زمین بهره مالکانه فقط شامل در اختیار گرفتن زمین بکر است. در حالی که در مورد معادن و نفت و گاز، ماده اولیه اصل اساسی است که در بطن طبیعت واگذار شده وجود دارد؛ لذا در این دو مورد قیمت ماده اولیه کلا متعلق به مالک معدن و اجازه بهره برداری از آن مشمول پرداخت بهره مالکانه می شود.

عوامل متعددی در تعیین نرخ بهره مالکانه موثر است و با مدل های اقتصادسنجی مختلفی محاسبه می شوند. می توان نتیجه گرفت بهره مالکانه جدا از منشا مالکیت که دولتی یا خصوصی است یک مبنای علمی، منطقی و عرفی اقتصادی دارد و در جهان رابط بین صاحب معدن و بهره بردار در صورت جدایی تعریف شده است.

بحث بهره مالکانه عمدتا به کشورهایی باز می گردد که دارای معادن گسترده مشخصی هستند که نفت هم در این چارچوب قرار می گیرد.

بهره مالکانه را ارزش ذاتی منابع زیرزمینی می دانند که متعلق به دولت است. بهره برداری از این منابع که ماهیت اقتصادی دارد مستلزم سودآوری است که در مقابل آن مالیات پرداخت می شود و صاحب سهم که دولت است هم از آن سود سهام می گیرد. این بخش از فعالیت تحت عنوان فعالیت تجاری نام برده می شود. از جمله بحث های مهم و اساسی در زمینه بهره مالکانه که عموما مورد غفلت واقع شده است، تاثیر اجرای این طرح بر اقتصاد ملی و سیاست هایی همچون کاهش تصدیگری دولت، خصوصی سازی و افزایش درآمد دولت است.