آرشیو چهارشنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۶، شماره ۴۰۴۴
صفحه آخر
۱۶
میکروسکوپ خصوصی من

اکران به تفکیک مخاطب

امیر پوریا

پیش تر در این ستون به غلط ترین تصور جاری درباره پدیده «پسند مخاطب» در سینمای خودمان پرداخته بودیم. چکیده اش این بود که تهیه کننده و پخش کننده نمونه ای سینمای ایران همچنان و مانند سال های دهه سی، «مردم» و سلیقه آنها را از یک جنس و یکدست می پندارد. در حالی که در این سال ها و دهه ها، طیف ها متنوعند و مثلا شاید در مجموع کمتر از پنج درصد از بیننده های فیلم «جدایی نادر از سیمین» در نوروز سال 90 حاضر باشند پا به سالن سینمای نمایش دهنده هر یک از سه قسمت «اخراجی ها» بگذارند. حالا و در آستانه نوروز 97، اشاره به این تبارهای متفاوت سلیقه نزد مخاطب، باز هم ضروری به چشم می آید. ضوابط مطرح شده برای انتخاب فیلم ها توسط شوراهای مرتبط تنها دو دامنه را در بر می گیرد: تلاش برای اکران فیلم «مناسب» برای اکران نوروزی و رعایت عدالت در اکران فقط یک فیلم از هر دفتر توزیع. اینها قبول و خیلی هم درست. اما بر سر آن تعبیر «مناسب» جای مکث و بحث وجود دارد. در این زمینه، تناسب، ویژگی مشخص یک فیلم نیست: بلکه تناسب را باید در ترکیب فیلم ها و گستردگی طیف و قشر و طبقه ای که هر کدام به عنوان «مخاطب هدف» خود برگزیده اند، در نظر گرفت. وقتی فیلمی به قصد جذب مخاطب جوان طبقات عام ساخته شده باشد و فیلمی دیگر، بداند که می خواهد با روایت و دنیا و حتی تبلیغاتش افرادی از طبقه اهل فرهنگ را درگیر خود کند، ما به تدریج می توانیم با کنار هم چیدن این دو و انواع فیلم های دیگر با مخاطبانی دیگر، به ترکیب متناسب برسیم. بابت اینکه سینمای ایران عملا تفکیک ژانری مشخص ندارد، ناگزیریم با همین تفکیک طبقات و سلیقه های مخاطب به چیدن سبد متنوع و به درد بخوری از محصولات سینمایی برای تعطیلات عید برسیم: نه با «تقسیم غنائم» به شیوه تلاش برای راضی نگه داشتن همگان.