تقوای الهی از منظر آموزه های وحیانی چه آثار و برکاتی در تفکر و شناخت حقایق جهان هستی انسان دارد؟

از منظر آموزه های وحیانی تقوای الهی، آثار و برکات فراوانی در حیات فردی و اجتماعی انسان دارد. که اهم آنها گشایش در زندگی و وسعت رزق، کسب فرقان الهی برای تشخیص حق و باطل، و جاری شدن حکمت و علم بر قلب و زبان و...

عارف مسلکان به جمله ای که در ذیل آیه کریمه: «یا ایها الذین امنوا اذا تداینتم بدین الی اجل مسمی» الی آخر آمده است (که طویل ترین آیه قرآن است) تمسک جسته اند. آن جمله این است: «واتقوا الله و یعلمکم الله» تقوای الهی داشته باشید و خداوند به شما می آموزد و تعلیم می کند. (بقره - 282)

می گویند: ذکر این دو جمله پشت سر یکدیگر اشعاری دارد که تقوا تاثیر دارد در اینکه انسان مورد موهبت افاضه تعلیم الهی قرار گیرد.

در کلام رسول اکرم(ص) آمده است: «جاهدوا انفسکم علی اهوائکم تحل قلوبکم الحکمه» با هوا و هوس های نفسانی مبارزه کنید تا حکمت در دل های شما وارد شود. (مجموعه ورام، ج 2، ص 121)

همچنین در حدیث دیگر نبوی است که: «من اخلص لله اربعین صباحا جرت ینابیع الحکمه من قلبه علی لسانه» هر کس چهل روز خود را خالص برای خدا قرار دهد، چشمه های حکمت از زمین دلش به مجرای زبانش جاری می شود. (اصول کافی، ج 2، ص 16) حافظ (در این زمینه) می گوید:

شنیدم رهروی در سرزمینی

همی گفت این معما با قرینی

که ای صوفی شراب آنگه شود صاف

که در شیشه بماند اربعینی

مرحوم علامه طباطبایی (در تفسیر المیزان، ج 2، ص 16) از کتب اهل تسنن نقل می کند که رسول اکرم(ص) فرمود: «لولا تکثیر فی کلامکم، و تمریج فی قلوبکم، لرایتم ما اری و لسمعتم ما اسمع» اگر زیاده روی در سخن گفتن شما، و هرزه چرانی در دل شما نبود، هر چه من می بینم، شما می دیدید و هر چه می شنوم، می شنیدید.

کلمه «تمریج» از ماده «مرج» است، و به معنای چمن و سرزمین علفزار است که معمولا هر نوع حیوانی در آنجا وارد می شود، و راه می رود و می چرد، می خواهد بفرماید زمین دل شما مثل آن علفزارهای بی در و سر است که هر حیوانی در آنجا راه دارد و قدم می گذارد.

از این گونه بیانات در آثار دینی ما زیاد است که یا به طور مستقیم تقوا و پاکی از گناه را در بصیرت و روشن بینی روح موثر دانسته است، و یا به طور غیرمستقیم این مطلب را بیان می کند، مثل اینکه تاثیر هواپرستی و از کف دادن زمام تقوا را در تاریک شدن روح و تیرگی دل و خاموش شدن نور عقل بیان کرده است. (1)

__________________

1- ده گفتار، شهید مرتضی مطهری(ره)، صص 44-42