آرشیو سه‌شنبه ۸ خرداد ۱۳۹۷، شماره ۳۱۶۰
روزنامه فردا
۱۶
سلام به فردا

منافع ملی مطرح است، نه دوستی یا دشمنی

بهمن کشاورز

مذاکره از باب مفاعله به معنای با یکدیگر گفت وگو کردن و با یکدیگر ذکرگفتن است و تعامل به مفهوم همکاری است. بنابراین در مذاکره به هیچ عنوان ابتدائا موضوع همکاری و همفکری و همراهی مطرح نیست. ممکن است نتیجه ی مذاکره، تعامل باشد اما وصول به این نتیجه قطعی و حتمی نیست.در باب مذاکره، جامعه شناسان گفته اند رویارویی موجودات زنده غیر از انسان به یکی از دو نتیجه منتهی می شود؛ یا بروز زدوخورد بین دو طرف که حاصل آن کشته شدن یک طرف یا فرار او است و حالت دیگر این است؛ طرفی که خود را ضعیف می بیند و توان مقابله ندارد از ابتدا راه گریز در پیش گیرد و از معرکه فرار کند.

در برخورد انسان ها با یکدیگر همچنین رویارویی جوامع بشری این دو حالت وجود دارد اما حالت سومی هم متصور است که همانا مذاکره است.

دو طرفی که با یکدیگر مشکل یا حتی خصومت دارند، می توانند به محض روبروشدن با یکدیگر دست به سلاح ببرند و دودمان یکدیگر را به باد دهند و یا یکی از آنها از معرکه پیروز به در آید و دودمان دیگری به باد رود. واضح است در این حالت آن گونه که این روزها مصطلح است یا با حالت باخت- باخت مواجه خواهیم بود یا با وضعیت برد کامل یک طرف و نابودی و باخت کامل طرف دیگر. تاریخ معاصر نمونه های متعددی از این گونه را دربر دارد. ژاپن و آلمان در جنگ جهانی دوم، عراق و لیبی در سال های اخیر و نمونه های فراوان دیگر. اما نمونه ی مذاکره را نیز کم نداریم؛ مانند قرارداد 1975 ایران و عراق و قرارداد الجزایر بین ایران و آمریکا (که البته می توانست بهتر تنظیم شود و نتایج بهتری داشته باشد) و نمونه های فراوان دیگر.

بنابراین آنچه مذموم و قابل اجتناب است تعاملی است که پیش از آن، مذاکره صورت نگرفته باشد اما نفس مذاکره بدون پیش شرط و کوتاه آمدن ابتدایی یکی از طرفین، هیچ منع و اشکالی ندارد. گفته شده است در ارتباطات بین دول و کشورها دوستی و دشمنی مطرح نیست و آنچه مطرح است، منافع ملی طرفین قضیه یا اطراف موضوع است که اگر به نحو متعادل حفظ شود، قابل قبول و دفاع است. بدیهی است دوستان امروز ممکن است دشمنان فردا باشند و بالعکس و از دیرباز تاکنون جز این نبوده است. والله اعلم.