پرسش:

گناهان انسان علاوه بر آثار اخروی آن، چه آثار وضعی در این دنیا برای انسان به همراه دارد؟

گناه دارای آثار وضعی است یعنی بسیاری از گناهان مکافاتی در این جهان دارند. به تعبیر دیگر یکی از حکمت های الهی در نظام آفرینش این است که نظام هستی نسبت به کردارهای انسان بی تفاوت نیست و در برابر نیک و بد اعمال آدمی واکنش مناسب خود را نشان می دهد.

قرآن مجید می فرماید: «و لو ان اهل القری آمنوا و اتقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض» «اگر اهل شهرها و آبادی ها، ایمان می آوردند و تقوا پیشه می کردند، برکت های آسمان و زمین را برآنها می گشودیم». (اعراف - 96)

بنابراین در نظام علت و معلول کنش های نیک و بد آدمی در تعیین نیک بختی و نگون سازی انسان در همین دنیا نیز موثر است و بازگشت نتایج اعمال انسان به وی اختصاص به سرای آخرت ندارد.

یکی از پیامدهای گناه، پوچ شدن اعمال نیک است. در قرآن کریم 16 بار سخن از «حبط اعمال» به میان آمده و از مجموع آنها استفاده می شود که گناهان بزرگی، چون: کفر، شرک، تکذیب آیه های الهی، انکار معاد و... موجب از بین بردن اعمال نیک می شود. برای نمونه، تکبر و سرکشی ابلیس از فرمان الهی درباره سجده کردن آدم، موجب پوچی شش هزار سال عبادتش شد. (نهج البلاغه - خطبه 192)

در روایات به برخی از آثار وضعی و دنیوی گناهان اشاره شده که در اینجا فقط به اهم عناوین اصلی آن بسنده می کنیم:

1. قساوت قلب، 2. سلب نعمت، 3. به اجابت نرسیدن دعا

4. الحاد و انکار 5. قطع روزی 6. محرومیت از نماز شب

7. ناامنی از حوادث ها 8. قطع باران 9. فقر عمومی

10. کوتاهی عمر 11. اندوه

خداوندا ز عصیان خسته جانم

درافتاده به ظلمت این روانم

اگر جان از گنه تاریک دارم

ولی لطف تو را نزدیک دارم