می گویند مردم ترکیه دل خوشی از رجب طیب اردوغان ندارند. می گویند اوضاع آن طرف هم خوب نیست و شرایط این روزهای سقوط ارزش لیر، مردم کشور همسایه را درگیر کرده است. تایید این حرف ها هم کار سختی نیست. کافی است از مسافری که تازه از استانبول یا یکی از جزیره های تفریحی ترکیه برگشته، سوال بپرسی تا متوجه شوی که در واقعیت زندگی مردم ترکیه هم سختی و فشار اقتصادی و اجتماعی، مشکل و مانعی تازه است. اما همین مردم، همین هایی که اردوغان این روزها با ایستادگی اش مقابل ترامپ آنها را به سختی انداخته، به فراخوانش جواب مثبت داده اند و برای کمک به ارزش پول ملی، طلاها و دلارهای خود را در طلافروشی ها و صرافی ها به لیر تبدیل کرده اند: رفتاری که خبر از مسوولیت و تعهد اجتماعی می دهد. با این حرکت مردم ترکیه ثابت می کنند که فارغ از دنیای سیاست، نسبت شان با دولت و هزار و یک بهانه دیگر، اتحاد ملی را فراموش نمی کنند و برای کشور خود ایستاده اند. در این لحظات که ارزش لیر سقوط می کند، نه برای خرید دلار هجوم آوردند و نه طلا. برعکس ما که تا همین هفته پیش، دلارهای خود را در خانه پنهان می کردیم و در محیط مجازی فریاد «وامصیبتا» سرمی دادیم و ویروس ترس و ناامنی را پراکنده می کردیم. ما جامعه ایرانی که مدت هاست مطالبه گری اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را حق خود می دانیم، اما هنوز باور نکرده ایم که به اندازه همه آنهایی که مسوول هستند، مسوولیم و تعهد اجتماعی داریم. انگار درس علوم اجتماعی خود را تا سر «وظایف حکومت نسبت به شهروندان» خوانده ایم و بعد هم کتاب را بسته ایم و از فصل مهم «وظایف مردم در مقابل جامعه» گذشته ایم. بله، ممکن است که در شبکه های مجازی وقتی می بینیم که همه باهم یک صدا برای «خلیج فارس» بسیج می شوند یا در همین ماجرای «خزر» با همه ناخوشایندی هایش از حس تعلق به وطن می گوییم و اینکه همچنان با همه اختلاف ها نسبت به تمامیت ارضی سرزمین خود حساس هستیم و حتی در مواقع ضروری همه باهم و یک صدا به ترامپ پیام می دهیم که نمی تواند و نباید ما را تهدید کند و... بسیار دوست داشتنی و زیباست. اما آیا معنای ایستادگی، اتحاد و مسوولیت اجتماعی داشتن، فقط نوشتن در هشتگ های خاص و دست به دست کردن مطالب مختلف در ستایش همه ارزش ها و منافع ملی است؟ ما تا کجا می توانیم با حرف زدن خود را به عنوان یک ایرانی غیور و وطن دوست معرفی کنیم و وقتی اوضاع خراب شد و مشکلات از راه رسید به جای ایستادن و همراه شدن، ترس ها و انتقادهای خود را سرازیر کنیم و فقط مراقب کلاه خود باشیم که باد آن را نبرد؟ تفاوت ما با مردم ترکیه چیست؟ اگر یک بار به کشور همسایه سفر کرده باشید، می دانید که میان ما و این مردم یک تفاوت اساسی و مهم وجود دارد. آنها هیچ وقت دعوای خود را به خانه همسایه نمی برند، هیچ وقت به خاطر آنچه اتفاق می افتد فقط یک مقصر پیدا نمی کنند و مسوولیت خود را می پذیرند. شاید حالا وقتش رسیده که از خود بپرسیم چرا وقتی دلار گران شد، به صرافی ها هجوم بردیم؟ چرا وقتی یک رسانه بیگانه از فروش دریای خزر حرف زد، بدون خواندن حتی یک منبع درست و تاریخی، حرفش را قبول کردیم؟ بیایید یک بار آیینه را مقابل خودمان بگیریم و از خودمان بپرسیم، سرفصل مسوولیت های اجتماعی یک شهروند را تا کجا خواندیم، به خاطر سپردیم و تلاش کردیم تا سنگی از کوله بار سختی های این جامعه و سرزمین برداریم. واقعیت این است: تا اینجا ما به اندازه همه آنهایی که مقصر می دانیم، مقصر هستیم.