اظهارات مقامات سه کشور ایران، آمریکا و فرانسه و قبل از آن نشست گروه 1+4 عملا تکلیف سمت و سوی تحولات مربوط به ایران در نشست جاری مجمع عمومی سازمان ملل را مشخص کرد. اکنون می توان با اطمینان گفت نشست جاری مجمع عمومی قرار نیست نقطهتغییری در روند تحولات مربوط به ایران باشد. پیش از آن، در سحرگاه سه شنبه به وقت نیویورک، ترامپ در توییتی گفته بود: «با وجود درخواست ها، برنامه ای برای ملاقات با روحانی ندارم…». درباره این توییت، با توجه به رویه مشابه ترامپ در گذشته در قبال کسانی که حاضر به ملاقات با او نشده بودند، دست او کاملا رو بود. البته برای اینکه بدانیم ملاقاتی بین این دو صورت نخواهد گرفت، لازم نبود منتظر توییت ترامپ بمانیم؛ پیش از آن مقام معظم رهبری به صراحت هرگونه مذاکره با آمریکا در هر سطحی را ممنوع اعلام کرده بودند.

به هر حال، تحولات روز گذشته به روشنی نشان داد برخی تصورات و حدس و گمان ها مبنی بر اینکه این نشست مجمع عمومی ممکن است منشا تحولی در ارتباط با ایران و برجام باشد، نمی توانسته مبنایی داشته باشد. بخش مربوط به ایران در سخنرانی ترامپ در مجمع عمومی نیز همان طور که انتظار می رفت، حاوی مطلب تازه یا تغییر لحنی در مقایسه با سخنرانی سال قبل او نبود. او از دومین حضورش در مجمع عمومی سازمان ملل نیز برای تلاش در راستای حمله به ایران و کسب حمایت بین المللی برای به اصطلاح منزوی کردن ایران و پیشبرد پروژه تحریم استفاده کرد و اظهارات او از نظر محتوا و لحن، تفاوتی با سخنرانی سال قبل نداشت. شعار، لفاظی و اتهام تمام آن چیزی بود که ترامپ درباره ایران در این سخنرانی بر زبان راند. شاید تنها مورد کمتر شدیداللحن، آنجا بود که گفت: «با کشورهایی که از ایران نفت می خرند، صحبت می کنیم تا کاهش عمده ای در خرید خود بدهند». این در حالی است که او و اعضای تندرو دولت او قبلا بارها مدعی تلاش برای به صفر رساندن فروش نفت ایران شده بودند. این تعدیل نیز بی شک باید حاصل نوعی واقع بینی و مشاهده واقعیات بازار نفت باشد تا هر ملاحظه دیگری. این مشکل تیم ترامپ در بخشی از سخنان او در حمله به اوپک و اعضای آن به دلیل افزایش قیمت نفت انعکاس داشت. این در حالی است که مشکل غرب در ارتباط با افزایش قیمت نفت، نه ناشی از اوپک بلکه ناشی از وضعیت عرضه و تقاضا در بازار است. طبیعی است کاهش بیش از دو میلیون بشکه نفت ایران در بازار، مشکل ایجاد می کند و استفاده از ظرفیت اضافی برخی کشورها مانند روسیه و عربستان نمی تواند منشا بی ثباتی در بازار نفت نباشد.در بعد منطقه ای نیز سخنرانی ترامپ همان طور که انتظار می رفت، همچنان منعکس کننده سیاست کاملا یک جانبه و افراطی او در حمایت از محور عربستان و اسرائیل و خصومت یا سکوت در ارتباط با دیگر بازیگران منطقه ای بود. او دوباره از عربستان و امارات با وجود ادامه جنگ یمن و بحران انسان دوستانه ناشی از این جنگ، تعریف و تمجید کرد و در این باره نیز نوک تیز حمله اش را به نحوی غیرواقع بینانه و ساده لوحانه متوجه ایران کرد. نکته مهم دیگر، اشاره ترامپ به همکاری آمریکا با کشورهای شورای همکاری، اردن و مصر برای ایجاد یک «اتحاد استراتژیک» بود. او مدعی شد هدف این اتحاد استراتژیک کمک به کشورهای خاورمیانه برای حفظ امنیت و ثبات در منطقه است؛ این همان اتحادی است که از آن در اصطلاح به عنوان «ناتو عربی» یاد می شود. با وجود لحن و محتوای تند سخنان ترامپ درباره ایران، بیانیه 1+4 (شامل ایران، فرانسه، آلمان، انگلیس، روسیه و چین) که یک روز قبل در نشست وزرا تصویب و از سوی موگرینی و ظریف در سازمان ملل برای خبرنگاران قرائت شده بود، حکایت از ادامه و تعمیق اختلاف بین اروپا و آمریکا بر سر برجام داشت. اروپا در این بیانیه گام استوار دیگری در راستای تلاش برای حفظ برجام برداشت و به همین نسبت و به نحوی قاطع از آمریکا در این زمینه فاصله گرفت. در این بیانیه، 1+4 بر تعهد خود برای اجرای کامل و مؤثر برجام در همه ابعادش تاکید و از آن به عنوان «عنصری کلیدی در ساختار جهانی عدم اشاعه» یاد کرده است. همچنین در این بیانیه از «پایبندی کامل» ایران به برجام سخن رفته است. مهم تر از آن، بیانیه شامل شرحی تفصیلی از جزئیات تلاش های اروپا برای بهره مندشدن ایران از منافع برجام، تاکید بر عزم 1+4 برای حمایت از فعالان اقتصادی برای ادامه کار مشروع اقتصادی با ایران، تاکید بر اتخاذ تدابیر مؤثر و عملی، ازجمله تدابیری مانند ایجاد کانال ویژه مالی، اجرای مقررات بازدارنده، استفاده از بانک سرمایه گذاری اروپایی، ایجاد یک نهاد ویژه مالی برای تسهیل معاملات با ایران در چارچوب قوانین اروپا و… برای حفظ روابط عادی اقتصادی با ایران است.سخنرانی مکرون که یکی، دو ساعت بعد از سخنرانی ترامپ ایراد شد، در واقع کیفرخواستی علیه سیاست های ترامپ البته بدون ذکر نام او بود. او علیه یک جانبه گرایی و «قانون قوی ترین ها» سخن گفت و تاکید کرد: یک جانبه گرایی ما را به سوی جنگ و درگیری عمومی می برد و ناسیونالیسم جهان را بر لبه پرتگاه قرار می دهد. درباره ایران او از برجام به این عنوان که مانع هسته ای شدن ایران شد، یاد کرد و به نوعی سیاست قبلی خود را یعنی «برجام به اضافه»؛ یعنی حفظ برجام و صحبت درباره نگرانی ها درباره برنامه موشکی و سیاست های منطقه ای ایران، تکرار کرد. اما تصریح کرد این نگرانی ها باید از طریق گفت وگو و چندجانبه گرایی حل وفصل شود و نباید به نحوی عمل کنیم که تنش موجود تشدید شود. اگرچه مکرون با تفصیل بیشتری از برجام سخن نگفت، اما بخش های دیگر سخنرانی او حاکی از افزایش درخور توجه فاصله او با ترامپ است. این امر از آن جهت مهم است که تا پیش از این، مکرون در بین رهبران اروپای غربی بیشترین دوستی را با ترامپ داشت.آنچه روشن است، این است که با وجود خواست ترامپ برای منزوی کردن ایران، تحولات روز نخست مجمع عمومی نشان داد او خود به نوعی در انزوا قرار گرفته است. این انزوا به ویژه آنجا برجسته شد که حاضران به ادعای ترامپ مبنی بر پیشرفت بی سابقه آمریکا در زمان ریاست جمهوری او خندیدند.