چند روز پیش جمال خاشقجی روزنامه نگار طرفدار پیشین و تا حدودی منتقد امروز حک ومت سعودی وارد کنسولگری این کشور در استانبول شد اما دیگر برنگشت و سرنوشت او نامعلوم است. در حال حاضر نمی توان از انگیزه ها و دلایل قطعی این اتفاق سخن گفت، اما من جمال خاشقجی را سال هاست که از نزدیک می شناسم. بارها با یکدیگر در رسانه های مختلف از جمله، بی بی سی، RT، الجزیره و تلویزیون چین مناظره کردیم. در میزگردها و کنفرانس های متعدد همزمان حضور پیدا کردیم و با یکدیگر بحث کردیم و رودرروی هم قرار گرفتیم. ایشان در این سال ها مدافع سرسخت آل سعود بود. اما باید این واقعیت را بیان کرد که برخلاف برخی از سعودی ها و اماراتی های نزدیک به حکومت که افرادی حقیقتا، هتاک و اهل توهین و اهانت هستند، خاشقجی در مقابل ما هیچگاه اینگونه نبود. حتی به همراه دکتر سجادپور نیز چند بار باهم در نشست ها شرکت کردیم، ایشان هیچ وقت هتاکی نمی کرد و همواره بحث ها محترمانه ادامه پیدا می کرد. هرچند که من هیچگاه حرف های ایشان را نپذیرفتم و او نیز علاقه ای به من نداشت ولی رفتار و منش خاشقجی متفاوت با سایر هم کیشان خود بود. او زمانی که سرسختانه از سعودی ها دفاع می کرد به نسبت سایرسعودی ها و اماراتی ها تلاش داشت تا حرف خود را به نحوی منطقی بیان کند. اولین باری که خاشقجی به دردسر افتاد در واقع به خاطر شخص آقای ترامپ بود. زیرا ایشان یک سخنرانی علیه آقای ترامپ در امریکا انجام داد و بلافاصله محمد بن سلمان و حکومت عربستان به وی یک اخطار جدی داد و دیگر اجازه نداشت از توییتر و شبکه های اجتماعی استفاده کند و همچنین دیگر اجازه نداشت مقاله یا سرمقاله نویسی کند. مدتی صحبت نکرد، اما من بازهم او را در کنفرانس ها دیدم و بازهم از حکومت سعودی دفاع می کرد. پس از بازداشت هایی که در عربستان صورت گرفت ایشان از عربستان رفت اما اجازه خروج به خانواده را ندادند و رفته رفته شروع به انتقاد از سیاست های عربستان کرد. اما انتقادهای او تند و ضد حکومت نبود. حتی در مواردی از محمدبن سلمان دفاع می کرد. آخرین مناظره تلویزیونی که من با ایشان انجام دادم در شبکه RT روسیه بود و تلاش می کرد تا از سعودی ها دفاع کند اما در عین حال انتقادهای محدودی را مطرح می کرد. از همین رو این اتفاق برای ایشان بسیار عجیب است.

حتی باورکردنی نیست که سعودی ها چنین کاری را با آقای خاشقچی انجام دهند و با هیچ منطقی همخوانی ندارد. بالاخره نشان می دهد که جنس حکومت سعودی شبیه رفتارهایی است که القاعده و داعش از خود بروز می دهند.

خاشقچی در سال های گذشته هیچگونه انتقادی علیه حکومت سعودی نداشت و از جنگ یمن و عملکرد عربستان سعودی در عرصه سیاسی دفاع می کرد اما این اواخر شروع به انتقادهای محدودی علیه سیاست های عربستان انجام داد و این انتقادها علیه حکومت و در مخالفت با حکومت سعودی نبود بلکه بیشتر مخالفتی رویکردی بود و این اواخر با جنگ یمن نیز مخالفت کرد اما هیچگاه بیان نمی کرد که حکومت باید سرنگون شود. گاهی یک فرد را با دستور می کشید یا ترور می کنید، اما اینکه فرد وارد کنسولگری می شود و اینچنین ناپدید شود نوعی حماقت جدی است و آدم را یاد حکومت صدام و پسر وی عدی می اندازد. اما در خصوص تاثیرهای احتمالی این اتفاق در عرصه بین الملل نیز باید گفت که کشورهای غربی تلاش می کنند که عربستان سعودی تضعیف نشود، ولی اکنون یک چالش جدی وجود دارد. خاشقچی یک عمر برای عربستان سعودی سخنگو بوده است. در میان مدافعان حکومت سعودی بهترین فرد با فاصله زیاد بود و یک عمر به آل سعود خدمت کرد و به دلیل حمایت های مالی که از خاشقچی در طول این سال ها صورت گرفته توانسته نفوذ بسیار زیادی پیدا کند و در همه اتاق فکرها و مراکز مهم امریکایی فردی شناخته شده است و حتی دوستانی در این میان دارد که ساکت ماندن برای آنها مشکل خواهد بود. تاکنون رسانه ها برخورد جدی با این مساله نداشتند، هیچ یک از اتاق فکرها به عربستان سعودی تا این لحظه حمله جدی نکردند. اما اگر این اتاق فکرها و دوستانی که خاشقچی در خارج از عربستان دارد در این زمینه سکوت کنند برای آنها بد خواهد شد. بین من و آقای خاشقچی دوستی برقرار نبود ولی نحوه کشته شدن احتمالی ایشان مرا عمیقا متاثر کرد.