آرشیو دوشنبه ۱۶ مهر ۱۳۹۷، شماره ۴۲۰۲
صفحه آخر
۱۶
در همین حوالی

تجربه سرخوشانه در طبیعت

محمد عظیمی

به اعتبار مدارک متعدد علمی، کودک تا سن 12سالگی نیاز به ارتباط مداوم، مستقیم، ملموس و واقعی با عناصر تشکیل دهنده طبیعت و بازی سرخوشانه با کودکان دیگر و بودن در محیط های طبیعی دارد. رشد متعادل استعدادهای حسی، حرکتی، عاطفی و شناختی، همچنین سازگاری و مهارت های اجتماعی او در گرو این تعامل خودانگیخته و آزادانه است. به علاوه عشق به طبیعت و سرزمین و حساسیت به محیط زیست در بزرگسالی نیز به این تجربه کودکانه عمیقا وابسته است. لذا نبود یا نقصان این رابطه علاوه بر اینکه در بروز استعدادهای پیش گفته اثرات ناگوار و جبران ناپذیر دارد، برای آینده طبیعت و محیط زیست نیز فاجعه بار است، چراکه به اعتبار همین مستندات علمی، کودکانی که در این بازه زمانی به قدر کافی طبیعت را درک و لمس نکرده باشند، در آینده، با هر اندازه آموزش هم نمی توانند شهروندان شایسته ای برای زمین باشند. به عبارت دیگر، درک و تجربه آزادانه طبیعت در این سنین سرنوشت ساز در زمره حقوق طبیعی هر انسان است. امروزه کودکان در شهرهای بزرگ، گرفتار در فضاهای عقیم و سیمانی، از این تجربه ها بی بهره اند، برای جبران آن هرچه سریع تر باید کاری کرد. همراه با شکل گیری اجتماعات متراکم انسانی در شهرها و سکونت در آپارتمان ها و گسترش شهرها، فضاهای آزاد و زمین های رها به عنوان یک منبع صمیمیت و یادگیری کودکان نیز از بین می رود. در پژوهش هایی در ارتباط با مناطق آشنا دوران کودکی افراد، پرسش شوندگان در برابر این سوال که آیا می توانند یک منطقه ویژه که به عنوان دختر یا پسر، اولین برخوردهای شان با زمین را در آنجا تجربه کرده اند به یاد آورند، اکثر پاسخ دهندگان، مناطق آشنای دوران کودکی شان به نوعی زمین های رهای اطراف محل سکونت یا شهر محل زندگی آنها بوده. وجه اشتراک این مکان ها، ویژگی هایی نظیر نزدیکی به شهر، دست نخورده بودن، رازآمیز بودن و پر از امکان های مختلف بودن است.