ایران و برجام از جمله مسائل مهم در سیاست خارجی بریتانیا در شرایط حاضر محسوب می شود. در شرایطی که لندن برای خروج از اتحادیه اروپا در حال چانه زنی های سخت و ناراحت کننده با همکاران اروپایی اش است، پیگیری مساله برجام به عنوان یک عامل انسجام و اتحاد در اروپا، نشانی از حسن نیت لندن نسبت به اروپاست که علاقه مندی بریتانیا به همکاری با اروپا حتی بعد از خروج از اتحادیه را نشان می دهد.

به همین دلیل بریتانیایی ها تلاش می کنند تا نقشی فعالانه تر در دیپلماسی اروپا با تهران بازی کنند. سفر امروز وزیر خارجه بریتانیا به تهران هم در همین راستا انجام می شود.لندن همزمان با تنش در سیاست داخلی در سیاست خارجی خود به خصوص در زمینه آسیای غربی و خاورمیانه به دلایل مختلف فعال تر شده است. بریتانیا نسبت به سیاست در غرب آسیا بیگانه نیست و منطقه غرب آسیا یا خاورمیانه را کماکان حوزه نفوذ خود می داند. در نتیجه با وجود اینکه به مانند قرن های گذشته قدرت فائقه در منطقه محسوب نمی شود، همه تلاش خود را به کار می برد تا روابطش را با همه کشورهای غرب آسیا در شرایط خوبی نگه دارد. به دلیل سابقه تاریخی، لندن در میان کشورهای عربی منطقه نفوذ زیادی دارد. واقعیت این است که از عربستان سعودی تا امارات و بحرین، بسیاری از دولت های منطقه دست ساخته سیاستمداران بریتانیایی هستند. امپراتوری استعماری بریتانیا و نگرانی این کشور نسبت به نفوذ امپراتوری روسیه به ویژه در حوزه سرزمینی هند، آسیای غربی را به یک منطقه استراتژیک برای بریتانیا تبدیل کرده بود، چرا که آسیای غربی همچون یک سرزمین حائل روسیه را از سرزمین هند جدا می کرد. کشف نفت در منطقه، اهمیت استراتژیک آسیای غربی را برای بریتانیا چند برابر کرد. نهایتا بریتانیا در پایان جنگ جهانی دوم مجبور شد از تمامی متصرفات و مستعمرات خود در منطقه عقب نشینی کند، اما عقبه سیاسی و نفوذ گسترده لندن در منطقه همچنان در منطقه باقی ماند.امروز که بریتانیا به لحاظ ظاهر از مقام امپراتوری و ابرقدرتی کنار رفته و تضعیف شده است، همچنان جایگاه خود را به عنوان یک قدرت بانفوذ در نهادهای بین المللی و جهانی حفظ کرده است. امروز بریتانیا تلاش می کند تا از نفوذ خود در آسیای غربی و کشورهای عربی خاورمیانه، جهت بهره برداری ملی و بین المللی استفاده کند. مسائل کلیدی از جمله پرونده جنگ یمن، توافق هسته ای ایران و آینده پادشاهی عربستان سعودی مورد توجه بریتانیا قرار دارد.همزمان سیاست خارجی دولت امریکا باعث نگرانی بسیاری از قدرت های جهانی شده است. بریتانیا هم در این نگرانی جهانی شریک است. نتیجه عملی سیاست های امریکا می تواند با تاثیراتی که بر بازارهای جهانی و به ویژه بازار نفت خام می گذارد، بریتانیا را در تنگنای سخت اقتصادی برگزیت، تحت تاثیرات شدید قرار دهد. درست است که بریتانیایی ها در منابع نفت دریای شمال سهیم هستند، اما نهایتا افزایش قیمت انرژی در شرایط کنونی، نه تنها منفعتی برای لندن ندارد بلکه فشار زیادی به اقتصاد شکننده این کشور وارد می کند. بی دلیل نیست که بریتانیایی ها تلاش می کنند تا پس لرزه های اقدامات ترامپ را کنترل کنند. مساله انرژی و استمرار صادرات نفت خام، مساله بسیار مهمی در سیاست بین المللی است، همه تحرکات دیپلماتیک و سیاسی و نظامی و امنیتی به قیمت انرژی وابستگی دارند. به همین دلیل هم هست که شاهدیم بریتانیایی ها با وجود تمام اختلاف نظرها و شکاف های سیاسی که با اتحادیه اروپا دارند در قضیه برجام دست کم به لحاظ سیاسی در کنار اتحادیه اروپا ماندند و موضعی قاطع علیه امریکا گرفتند. در سفری که امروز جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا به تهران انجام می دهد، قاعدتا بخش کاربردی و عملی موضع بریتانیا در برجام، مورد توجه تهران قرار خواهد گرفت. وزیر خارجه بریتانیا در این سفر به مقام های ایرانی توضیح خواهد داد که تا چه اندازه لندن به شکل عملی پای روابط مالی و مناسبات اقتصادی و تجاری میان ایران و جهان کمک خواهد کرد و تا چه اندازه ای شعارهای سیاسی خود را به مرحله عملی می رساند. امروز در بعد سیاسی و دیپلماتیک هیچ تردیدی وجود ندارد که اروپا و به طور اخص بریتانیا در کنار ایران ایستادگی کردند و در مقابل هجمه های امریکا و معدود متحدانش به برجام مقاومت کردند.باید توجه داشت که اروپا در آستانه یک تحول قرار گرفته است. رویکرد سیاسی اروپا برابر امریکا امروز در مقابل آزمایشی جدی قرار گرفته است. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان که اصلی ترین حامی استقلال و وحدت اروپا طی سال های گذشته محسوب می شد، اعلام کرده است که دیگر برای مقام صدراعظمی نامزد نخواهد شد. در بریتانیا نیز تلاش هایی برای برکناری ترزا می به بهانه برگزیت صورت گرفت تا جناح هایی تندروتر و مایل به همکاری بیشتر با امریکا روی کار بیایند. در فرانسه هم جایگاه ضعیف امانوئل ماکرون در افکار عمومی این امید را در واشنگتن ایجاد کرده است که بتوانند ملی گرایان تندرو را در این کشور روی کار بیاورند. بزرگ ترین قدرت های اروپایی در مقابل آزمون استقلال و حفظ وحدت یا جدایی و وابستگی به امریکا قرار گرفته اند. نتیجه این آزمون، آینده اروپا را به عنوان یک قدرت مستقل جهانی مشخص خواهد کرد. اگر قدرت های قاره اروپا بتوانند شعارهای خود را در مورد تاسیس ارتش اروپایی، حفاظت از برجام بدون امریکا و مسائل دیگر را عملی کنند، انسجام و استقلال اروپا برای مدتی طولانی تر تضمین خواهد شد؛ در شرایطی که شکست در این مسیر، پروژه اتحاد در اروپا را با شکست مواجه می کند.در کنار همه اینها، مساله یک شهروند ایرانی - بریتانیایی محکوم به حبس در ایران هم به عنوان یک مساله حاشیه ای در این سفر مورد توجه قرار می گیرد. پرونده ای که بریتانیایی ها از هر فرصت دیپلماتیکی برای مطرح کردن آن با مقام های جمهوری اسلامی ایران استفاده می کنند.در نهایت وزن ژئوپولیتیک و قدرت سیاسی ایران در کنار توان ایران در بازار جهانی انرژی مسائلی هستند که باعث اهمیت ویژه تهران در سیاست خارجی کشورهای اروپایی می شود. بریتانیا همزمان در زمینه جنگ یمن، نسبت به گذشته فعالانه تر مشارکت می کند و قطعا وزن ژئوپولیتیک و قدرت بازیگری ایران در منطقه به عنوان اهرمی برای کمک به حل پرونده یمن از سوی لندن مورد توجه قرار دارد. دو سال بعد از روی کار آمدن دونالد ترامپ در امریکا، سیاست های این کشور در منطقه یک به یک با بن بست های جدی مواجه می شود. در لبنان، یمن، عراق، افغانستان، فلسطین و سوریه با وجود همه ظاهرسازی ها و اظهارات تبلیغاتی امریکایی ها، شاهدیم که نه تنها پیروزی چشمگیری نصیب واشنگتن نشده است، بلکه یک به یک نشانه های شکست سیاست های این کشور علنی می شود. نتایج انتخابات در لبنان و عراق به شکل واضحی نشان از پیروزی دیدگاه های ضدامریکایی داشت. در سوریه امریکا از هدف خود برای سرنگونی دولت مرکزی دورتر از هر زمان دیگر در 7 سال گذشته قرار گرفته است. سیاست های امریکا در مورد ایران و برجام هم تاکنون شکست خورده بوده اند و امروز شاهدیم که حتی نزدیک ترین متحدان پیشین امریکا علیه ایران، در پرونده برجام در کنار تهران قرار گرفته اند و علنا با سیاست های خصمانه امریکا علیه ایران مخالفت می کنند. رهبران جدید امریکا متحدان سنتی خود را نیز با اقدامات اشتباه از خود دور کرده اند.