هفته گذشته، بیستم آبان به مناسبت یکصدمین سالروز امضای پیمان متارکه جنگ جهانی اول، مراسمی مفصل در پاریس به ابتکار رییس جمهور فرانسه برگزار شد که مخصوصا اجتناب از مسائل سیاسی و توجه به جنبه های انسانی موجب بازتاب گسترده آن شد. البته مشاهده رهبران جهان دوشادوش هم برای ارج نهادن به صلح قابل ستایش است اما چند نکته در این نمایش بود که اصل و ماهیت آن را بحث برانگیز می سازد.

گلوله ای که حوالی ساعت 11 ششمین روز تابستان 1914 نزدیک پل لاتین شهر سارایوو از تپانچه یک جوان تندرو صرب شلیک شد و با قطع شاهرگ ولیعهد اتریش، جنگ جنگ ها را کلید زد، نه نخستین ترور سیاسی بود، نه حادثه ای که باعث شود یک قاره به جان هم بیفتد و نه دلیل موجهی برای ایجاد یک فاجعه دهشتناک بشری.