-هفته پژوهش و فناوری است. نگاهی به پژوهش در کشور، نقاط قوت و ضعف آن را نشان می دهد. خوشبختانه در سال های گذشته، پیشرفت هایی در زمینه پژوهش رخ داده و شاخص ها نیز این را نشان می دهد. معمولا چند محور تحقیقاتی وجود دارد که شامل تحقیقات بنیادی، کاربردی و توسعه ای است. ایران در تحقیقات بنیادی و کاربردی، وضعیت نسبتا مناسبی دارد و در دنیا هم در تولید علم (مقالات و کارهای تحقیقاتی) رشد داشته ایم و خروجی بسیار مهمی از تحقیقات ما به دست آمده است. به تازگی نیز ایران به عنوان پانزدهمین کشور در تولید علم و در رشد علمی اولین کشور دنیا معرفی شده است. بخش مهمی از این دستاورد، نتیجه کار تحقیقاتی در دانشگاه های کشور است. با این حال نقطه ضعف تحقیقات، مربوط به تحقیقات بنیادی است؛ برای مثال تحقیقات توسعه ای نیازمند ورود به چرخه اقتصاد است. این مورد فقط به دانشگاه ها برنمی گردد. مشکلاتی در توزیع، خدمات و همچنین ساختار دانشگاه ها وجود دارد و علاوه بر این، در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های کلان نیز کاستی هایی دیده می شود که مجموعه اینها باعث شده آن طور که بایدوشاید، از نتایج تحقیقات در کشور بهره گرفته نشود. این نقطه ضعف بزرگی است که حتما باید برای رفع آن کوشید. لازمه اینکه دانشگاه به سمت تحقیقاتی برود که برای کشور موثر باشد و منتج به مقاله و کارهای علمی تئوریک نشود، این است که تقاضا برای دانشگاه ها وجود داشته باشد.

این تقاضا از درون دانشگاه نمی تواند بیرون بیاید و دستگاه های اجرائی نقش عمده ای در این روند دارند. در حال حاضر، با کمبود تقاضا برای تحقیقات در دانشگاه ها مواجه هستیم. وقتی این اتفاق نمی افتد، طبیعتا استادان و دانشجویان به این سمت می روند که خودشان بتوانند پروژه تعریف کنند و نتیجه آن این است که تحقیقاتی تولید می شود که کمتر بر اساس نیاز جامعه باشد. می دانیم عمده صنایع کشور، صنایع مونتاژ هستند و کمتر در رقابت ها شرکت می کنند؛ بنابراین وقتی صنایع در بخش قرارداد با دانشگاه ها اقدامی نکنند، از میدان رقابت خارج می شوند و خود را از خروجی مناسب محروم می کنند. برای مثال، کشور چین وقتی تصمیم به رقابت با کشورهای پیشرفته گرفت، سرمایه گذاری درخور توجهی در بخش تحقیقات دانشگاهی کرد. این اتفاق در ایران رخ نداده و گویی نیازی به تکنولوژی های برتر احساس نمی شود. اگر هم نیازی باشد یا از رانت های داخلی استفاده می کند یا محصولات مورد نیاز را وارد می کند. البته نمی توان گفت صنعت در ارتباط با پژوهشگران دانشگاهی موفق نبوده است؛ به هر حال ایراداتی هم در دانشگاه ها وجود دارد. در این میان باید به رویکرد توسعه گرای شرکت های علم و فناوری مانند شرکت های دانش بنیان اشاره کرد که در چند سال اخیر شتاب مناسبی به خود گرفته است. این مراکز، هم به تحقیقات دانشگاهی جهت می دهند و هم خروجی های آنها وارد عرصه تولید و حتی راهی بازارهای صادراتی می شود؛ بنابراین با وجود درک درست از نیاز کشور به پژوهش های کاربردی، هنوز با آنچه ایدئال است، فاصله داریم.