یلدا که بلندترین شب سال و زادروز ایزد مهر است از دیرباز در ایران زمین اهمیت داشته و با آیین ها و مراسمی گرامی داشته می شده است. این آیین بسیار دیرینه است و به همین خاطر با طیفی وسیع از روایت های اساطیری و داستان های باستانی گره خورده است. آنچه در اینجا بدان خواهم پرداخت، پیوندی است که میان شب چله و «یلدا»ی مهربغ برقرار است و نمادهایی که این پیوند را احاطه کرده اند.

این را می دانیم که شب یلدا زادروز مهر دانسته می شده و این درست هم هست. چون درازترین شب سال خود به خود به افول شب و درازتر شدن تدریجی روز پس از آن منتهی می شود که می توان آن را به زاده شدن و قد کشیدن تدریجی خورشید(مهر) حمل کرد.