معرفت در بیان قدمای ما معنا و مفهومی فراتر از علم و دانایی و آگاهی صرف داشت. به این اشعار از حافظ دقت کنیم: جان پرور است قصه ارباب معرفت/ رمزی برو بپرس حدیثی بیا بگو. گوهر معرفت آموز که با خود ببری/ که نصیب دگران است نصاب زر و سیم. بی معرفت مباش که در من یزید عشق/ اهل نظر معامله با آشنا کنند. در روزگار کنونی و در افواه نیز وقتی می گوییم فلانی بامعرفت است و بهمانی بی معرفت، اصلا منظورمان این نیست که فرد اول انسان باسواد و دانا و دانشمندی است و دومی آدم جاهل و کم‏‎سواد. ای بسا مراد از آدم بی معرفت استاد دانشگاهی با چندین و چند مدرک دانشگاهی معتبر باشد که ده ها کتاب نوشته و همیشه هم در حال کتاب