آرشیو دوشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۷، شماره ۳۳۴۲
دیپلماسی
۱۵
یادداشت

زهره آقایانی

اهمیت حفظ برجام

تعلل یا عدم موفقیت اروپا در ایجاد یک مکانیسم مالی تجارت با ایران روزبه روز بر فاصله تهران و اتحادیه اروپا می افزاید و حوادث هم یکی پس از دیگری از راه می رسند. شورای اروپا در اقدامی غیرمترقبه از تحریم دو شهروند و همچنین نهادی در وزارت اطلاعات ایران خبر داد؛ اقدامی که مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، از آن حمایت کرد. اروپا مدعی شده است ایران در سال میلادی گذشته حملاتی را در فرانسه و دانمارک طراحی کرده و این تحریم ها از این بابت است. این در حالی است که اعلام تحریم نهادی در وزارت اطلاعات از سوی اتحادیه اروپا حرکتی بر خلاف ادعای این اتحادیه بود که اصرار دارد ایران را با چنگ و دندان در برجام نگه دارد. بر این اساس، قرار بود اتحادیه اروپا سازوکار ویژه مالی را ایجاد و تا حدودی زمینه تعهدات خود را در برجام تامین کند تا از این طریق ایران را مجاب کند که از این توافق نامه خارج نشود. حالا اگرچه اتحادیه اروپا اعلام کرد که این تحریم ها ربطی به برجام ندارد اما اقدام فوق مغایر با روح تعامل سازنده در روابط دوجانبه است و واکنش تهران را در پی داشت. اما نکته بسیار مهم در تحولات اخیر در روابط ایران و اروپا در قالب برجام، فاصله ای است که این تحولات می تواند ایجاد کند؛ فاصله ای که یقینا با استقبال واشنگتن مواجه خواهد شد. حالا باید دید روند فاصله افتادن میان ایران و اروپا روندی محتوم و طبیعی است یا حوادث و رویدادهای چند روز گذشته، این روند را به وجود آورده اند؟ سوالی که مهدی مطهرنیا، استاد دانشگاه تهران در حوزه بین الملل، در پاسخ به آن می گوید: «آنچه بر روابط ایران و اروپا تاثیر می گذارد در چهار سطح تحلیل قابل ارزیابی است. در سطح اول تحلیل روندها، اوضاع و احوال نشان دهنده سیگنال های بسیار قدرتمندی برای ایجاد یک اجماع مجدد علیه ایران بین اروپا و ایالات متحده آمریکا بر سر پرونده حقوق بشر و همچنین موشکی است. از یک طرف مسائل مربوط به تروریسم اکنون بین ایران اروپا مطرح است که در پهنه پدیده خود مسائل حقوق بشر را مورد توجه قرار خواهد داد و در کنار آن مسئله موشکی که به هر تقدیر مورد توجه آمریکا نیز هست».