آرشیو دوشنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۷، شماره ۴۳۲۱
صفحه اول
۱
سرمقاله

تندروها و ناکارآمدی دولت

دکتر غلامرضا ظریفیان

دولت یازدهم و دوازدهم برخاسته از خردی جمعی بود که بخش اعظم جامعه نیز به آن پاسخی مثبت داد. دولتی که پس از دولت نهم و دهم روی کار آمد، میراث سنگینی از خرابی ها و ویرانی ها را همراه داشت. با این حال به نظر می رسد که حافظه تاریخی ما ضعیف است و گاهی وقتی فضا غبارآلود می شود، سعی می کنیم گذشته را فراموش کنیم. این فضای غبارآلود هم باعث شد که توجه نداشته باشیم دولت روحانی در چه شرایطی چه به لحاظ داخلی و چه به لحاظ بین المللی روی کار آمد. در واقع گر چه دولت روحانی با تکیه بر خرد جمعی شکل گرفت و مردم هم برای تداوم نیافتن نگاه و راه کاندیداهای نزدیک به دولت قبل به روحانی رای مثبت دادند و امیدوار بودند که از منظر داخلی و بین المللی شرایط تغییر کند اما به مرور زمان فضایی ایجاد شده که هم یک باره انتظارات از دولت افزایش یافت و هم شرایط و فضای دو دولت گذشته به دست فراموشی سپرده شد. یکی از دلایلی که باعث افزایش انتظارات شد البته خود دولت بود. با وجود هشدارهایی که به دولت داده شد اما انتظارات مردم را در مورد برخی از مسائل از جمله برجام بالا برد و فضای روانی ایجاد کرد که گویا برجام قرار است همه مشکلات جامعه را حل کند. در حالی که مشکلات بین المللی جمهوری اسلامی بسیار پیچیده و در هم تنیده با ریشه های تاریخی است که با اقداماتی از این دست قابل حل و فصل دائمی و کامل نمی شود. البته علاوه بر بالا بردن انتظارات در مورد مسائلی چون برجام مشکلات و... ناکارآمدی های داخلی هم میزان نارضایتی را افزایش داد. اما آنچه نباید از آن غافل ماند تندروی هایی است که در ناکارآمد کردن دولت و حتی ناکارآمدتر نشان دادن دولت نقش بسزایی داشتند. رقبای دولت روحانی بعد از پشت سر گذاشتن فراز و نشیب های برجام شروع به بزرگنمایی ضعف ها کردند و در بسیاری از موارد سیاه نمایی کرده و باعث تقویت سرخوردگی و ناامیدی شدند. در واقع آنها با بزرگنمایی بیش از حد مشکلات انفجار انتظارات ایجاد کردند. بعد از ایجاد این تصور هم وقتی جامعه دید که تصوراتش با واقعیت منطبق نیست به سمت سرخوردگی و ناامیدی رفت. در واقع باید در نظر داشت که رقبای دولت با برخی تندروی ها و بزرگ تر نشان دادن زخم های دولت با جریانات مخالف حاکمیت در خارج از ایران همراهی کرده و هجمه های سختی علیه دولت شکل دادند. بنابراین نمی توان نقش این تندروی ها را در شرایط امروز دولت نادیده گرفت. به هر حال انتظار می رفت که دولت با تجربیاتی که از دوره یازدهم کسب کرده و با بهره گیری از نقدهای مشفقانه، ناهماهنگی ها در عرصه برنامه ریزی و سیاستگذاری را برطرف کند و با انرژی بیشتری وارد میدان شود که این اتفاق نیفتاد ضمن اینکه در عرصه بین المللی نیز با بدشانسی های بسیاری روبرو شد. مجموعه این اتفاقات بر معیشت مردم تاثیر گذاشت. در همین زمان جریان رقیب هم با نقدهای ناجوانمردانه تلاش کرد تا کارنامه دولت قبل را با بزرگ کردن ضعف های دولت روحانی کمرنگ کند. همین موضوع هم بار سنگینی بر دوش دولت گذاشت. در واقع تندروها می خواهند آینده خودشان را با پاک کردن گذشته از ذهن جامعه بسازند و در این راه به هر راه و روشی دست می زنند که همین کار هم در ناکارآمدی دولت تاثیرگذار است.