از روزی که آمریکا از برجام خارج شد تاکنون، موضع گیری های اروپا روندی کاهشی را طی کرده است. آنها ابتدا با یک ژست مقتدرانه، گفتند ما مستقل از آمریکا هستیم و نه تنها به همه تعهدات خود پایبندیم بلکه مانع از خسارت دیدن منافع ایران به دلیل خروج آمریکا از برجام خواهیم شد. این موضع با استقبال ایران روبرو شد اما اروپا آرام آرام عقب نشینی کرد و نهایتا به یک کانال مالی به نام اس پی وی رسید که قلمرو گسترده ای داشت و می توانست تعاملات مالی پولی ایران و اروپا را تضمین کند. ماه ها وقت ایران گرفته شد اما این ساز و کار، عملیاتی نشد.

این دومین عقب نشینی اروپا بود که با واکنش و هشدار ایران همراه شد. بعد اینستکس را مطرح کردند و گفتند اس.پی.وی مشکل داشته اما این ساز و کار قابل عملیاتی شدن است. چند ماه نیز وقت کشور برای این ساز و کار گرفته شد و قرار بود در قلمرو وسیع تری باشد اما سومین عقب نشینی را انجام دادند و آن را به غذا و دارو محدود کردند. اما برای عملیاتی کردن همین ساز و کار حداقلی نیز مرتب عذر و بهانه آوردند تا اینکه ایران بالاخره گام اول کاهش تعهدات خود را برداشت و 2ماه به اروپا مهلت داد و اعلام کرد اگر اروپا کاری نکند دو گام دیگر هم طراحی شده و قطعا برداشته می شود.

اروپا با دیدن عزم جدی ایران به تکاپو افتاد تا جدیت خود را در عملیاتی کردن اینستکس نشان دهد ولی باز هم آن حدی که آنها برای اینستکس تعریف کرده اند نمی تواند پاسخگوی مطالبات ما و تعهدات آنها باشد. ما به همه تعهدات خود عمل کردیم اما آنها فقط می خواهند راهی برای مبادله غذا و دارو فراهم کنند و این در حالی است که چنین مبادلاتی در عرصه بین الملل برای هر کشور تحت تحریمی باید امکانپذیر باشد.

در چنین شرایطی بعید است اقدام اروپا در این سطح باعث توقف گام های طراحی شده از سوی ایران باشد زیرا باید نفت ما فروخته شده و پول نفت ما برگشت داده شود. باید تعهداتی که اروپا داده اجرایی شود.