آرشیو پنجشنبه ۱۱ خرداد ۱۴۰۲، شماره ۸۱۹۹
زیست بوم
۱۳

کاخ «اجابیت» کی به روی گردشگران باز می شود ؟

بلندی های کلاردشت

بیتا میرعظیمی

یک سال پیش بود که «عزت الله ضرغامی» وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به کلاردشت رفت و خواستار بازگشایی کاخ اجابیت به روی مردم و گردشگران شد. این کاخ پس از انقلاب در اختیار نهاد ریاست جمهوری قرار گرفته است. سال 1401، نهاد ریاست جمهوری پیشنهاد داد که این بنا را به میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی اهدا کرده و در اختیار این نهاد قرار دهد. با وجود این، معاون اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران در گفت وگو با «ایران» از بسته بودن کاخ به روی گردشگران خبر می دهد و می گوید: «کارکنان میراث فرهنگی هم اجازه ورود به اجابیت ندارند.»

بر بلندای کلاردشت

در دامنه ارتفاعات روستای اجابیت در شهر کلاردشت، کاخ بسیار زیبا و مجللی با نام «اجابیت» قرار دارد. کاخی منحصربه فرد که 84 سال پیش ساخته شده و خیلی زود به محل استراحت و خوش گذرانی خاندان سلطنتی تبدیل شد. این کاخ دوطبقه با معماری اروپایی و تزئینات و گچ کاری بسیار زیبایی که دارد صحنه ای مبهوت کننده در بلندای جنوبی دامنه مشرف بر کلاردشت خلق کرده و نظر هر بیننده و گردشگری را به خود جلب می کند.

طبق گفته «مهدی عابدینی عراقی» معاون اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران به «ایران»، «سال 1318 تصمیم گرفته شد تا کاخی برای خاندان سلطنتی در منطقه خوش آب و هوای کلاردشت ساخته شود. کارگران هنگام حفاری، به گوری برخورده و در آن اشیایی تاریخی و ارزشمند مانند خنجر طلا، انگشتر طلا و جام زرین کلاردشت را کشف کردند.» طبق بررسی های انجام شده قدمت این اشیا بین اواخر هزاره دوم تا اوایل هزاره اول تشخیص داده شده است. جام زرین، جامی استوانه ای شکل از جنس طلا است که از منظر صنعت فلز کاری، شاهکار دوران خود لقب گرفته است. روی جام زرین کلاردشت نقش سه شیر حک شده که به دنبال هم می آیند. روی یکی از این شیرها نماد آریایی خودنمایی می کند. گویی سر برجسته حیوان از بدنه جام بیرون زده است.

انتظار برای واگذاری

او می افزاید: «اشیای کشف شده، به موزه ملی اهدا شد و پس از آن در معرض نمایش عموم قرار گرفت. هفته گذشته نیز اشیای زرین کلاردشت و سیمین مازندران به صورت امانت در اختیار موزه بابل قرار گرفته و این میراث کهن و ارزشمند در معرض نمایش عموم مردم و علاقه مندان قرار گرفته است.»

طبق گفته این مقام مسئول، کاخ اجابیت در دوره پهلوی اول ساخته شده و تا دوره دوم پهلوی مورد استفاده خانواده سلطنتی قرار گرفت. پس از آن محوطه کاخ درختکاری شده و استخری نیز در آن ساخته شد اما دیگر هیچ طلای زرینی در آن کشف نشد. این کاخ پس از انقلاب اسلامی، در اختیار نهاد ریاست جمهوری قرار گرفت. سال 1401، نهاد ریاست جمهوری پیشنهاد داد که این بنا را به میراث فرهنگی اهدا کرده و در اختیار این نهاد قرار دهد. از آن سال تاکنون این تغییر و تحول هنوز انجام نشده و ما منتظریم مراحل اداری آن طی شده و کاخ در اختیار میراث فرهنگی قرار گیرد. پس از آن، مردم می توانند به عنوان موزه از آن استفاده کرده و از کاخ بازدید کنند.

معاون میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان مازندران تصریح می کند: «این مجموعه در حال حاضر در اختیار نهاد ریاست جمهوری قرار داشته و هیچ کس حق ورود به آن ندارد. حتی من و همکارانمان تاکنون داخل کاخ نرفته و هیچ اطلاعاتی از اشیای داخل آن نداریم. در حال حاضر بخشی از مراحل واگذاری انجام شده و شورای شهر کلاردشت نیز بجد پیگیر موضوع است. ما همچنان منتظریم واگذاری ابلاغ شده و انجام وظیفه کنیم. البته تحقق این امر، بستگی به تعاملات نهاد ریاست جمهوری و میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی داشته و نمی توان زمان مشخصی را برای بازگشایی آن به روی مردم پیش بینی کرد.»

کاخ به موزه تبدیل می شود

در همین حال «کیوان بیگلریان» موسس انجمن حمایت از میراث طبیعی کلاردشت نیز به «ایران» می گوید: «سال گذشته آقای ضرغامی وزیر میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی به مردم کلاردشت قول داد کاخ اجابیت را از حالت انحصاری خارج کرده و با تبدیل آن به موزه، بازدید عموم از آن را آزاد کند.» او با بیان اینکه اکنون مردم اجازه دیدن این کاخ با جاذبه های تاریخی آن را ندارند، بر تبدیل کاخ به موزه تاکید کرد. اخیرا نیز «محمدعلی محسنی بندپی» نماینده مردم شهرستان های نوشهر، چالوس و کلاردشت در مجلس نیز گفته در شرایطی که خیلی از کشورهای دیگر از جمله دوبی با ایجاد موزه های مصنوعی اقدام به جذب گردشگر برای رونق اقتصادی و بهبود فضای کسب و کار می کنند، اما متاسفانه دروازه ورودی به این کاخ به روی مردم بومی و حتی گردشگران بسته است. اگرچه مسئولان این موضوع را پیگیری کرده و حتی وعده انتقال و بازگشایی آن را هم داده اند اما متاسفانه هنوز این وعده عملی نشده است، آیا دور کاخ حصار کشیده شده است؟» او می گوید: «این منطقه استحفاظی نیست و می توان از کنارش رد شد. مقابل در آن دو گارد حفاظتی وجود داشته و اجازه ورود مردم بومی و هیچ گردشگری به داخل داده نمی شود.» طبق گفته موسس انجمن حمایت از میراث طبیعی کلاردشت، «کلاردشت به عنوان بهشت گمشده ایران، جاذبه های گردشگری بسیاری دارد که یقینا با بازگشایی کاخ اجابیت، بر تعداد گردشگران داخلی و خارجی آن افزوده خواهد شد. این موضوع بر صنعت گردشگری منطقه تاثیر بسزایی داشته و رونقی دوباره به آن خواهد بخشید.»

بازار داغ شایعات

«م.گ» یکی از بومیان کلاردشت با اشاره به تاثیر مثبت خروج کاخ اجابیت از وضعیت انحصاری و بازدید عموم از آن به «ایران» می گوید: «سال هاست که محدودیت ورود مردم و گردشگران به کاخ، بازار شایعات را داغ تر از همیشه کرده است. عده ای می گویند زیر این کاخ پر است از سکه و طلا و عده ای دیگر نیز می گویند اینجا طلسم شده و حتی نباید نزدیک آن شد. اگرچه تمام این صحبت ها شایعه ای بیش نیست اما یقینا با خروج این بنا از وضعیت انحصاری، شاهد حضور چند برابری گردشگران به کلاردشت و رونق اقتصادی این منطقه خواهیم بود.» او می گوید: «داستان های زیادی از کاخ اجابیت زبان به زبان در میان مردم بومی نقل می شود که صحت و سقم آن هنوز مشخص نیست. یکی از این داستان ها، به نحوه انتخاب موقعیت کاخ اجابیت بازمی گردد. قدیمی ها می گویند زمانی که تصمیم به ساخت این کاخ در کلاردشت می گیرند، سه لاشه گوشت را در سه موقعیت متفاوت قرار داده و پس از گذشت چند روز، جایی را که لاشه گوشت دیر تر فاسد شده بود به عنوان محل ساخت این کاخ انتخاب می کند.»