آرشیو شنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۲، شماره ۶۶۲۳
اقتصاد
۳
یادداشت

رکود را با تقاضای واقعی اشتباه نگیریم

دکتر آلبرت بغزیان (کارشناس اقتصاد)

اقتصاد ایران در طول سال های گذشته نوسانات زیادی داشت. از دلار 62 هزار تومانی گرفته تا سکه، خودرو و مسکن گران قیمت که هر کدام بازار رو به رشدی داشت. دولت ها در این زمینه دو راه پیش رو دارند، یکی استفاده از ابزارهای مالیاتی و اختیارات بانک مرکزی برای کاهش تنش در بازار و دیگری افزایش عرضه است. به عنوان مثال اگر در بازار ارز نوسانی رخ داد با تزریق ارز، بازار از التهاب خارج می شود که تجربه ایران در این زمینه نشان داده هر میزان که تزریق انجام شود باز هم از انتظارات تورمی کاسته نمی شود و تاثیر آن کوتاه مدت است.

اکنون نرخ رشد نقدینگی کاهش پیدا کرده یعنی رشد قیمت ها نیز کمتر شده است، بنابراین قیمت ها ثابت می ماند و انتظارات تورمی کاهش می ‎یابد. هر کشوری به نقدینگی نیاز دارد اما با رشد نرخ نقدینگی و حرکت آن به سمت سوداگری، قیمت ها افزایش پیدا می کند. خوشبختانه بانک مرکزی با اقدامات خود نرخ رشد نقدینگی را کم کرده اما مطلوب است که این نرخ تک رقمی شود. انتظارات تورمی به پیش بینی نرخ افزایش قیمت ها در آینده اشاره دارد، یعنی مردم تعدادی از متغیرها، مانند افزایش یا کاهش نرخ ارز، کاهش یا افزایش میزان تولید، بلوکه شدن دارایی ها و برعکس آن، افزایش یا کاهش دستمزدها و کاهش یا افزایش نرخ رشد نقدینگی را بر تورم موثر می دانند. زمانی که می گوییم نرخ رشد نقدینگی کاهش پیدا کرده، یعنی رشد قیمت ها کمتر شده است؛ بنابراین قیمت ها ثابت می ماند و در نتیجه انتظارات تورمی هم کاهش می ‎یابد. افزایش فروش نفت، آزادسازی منابع ارزی بلوکه شده در لوکزامبورگ و کره جنوبی، ثبت رشد اقتصادی بالا در نیمه سال 1402 از جمله این موارد است، البته تمامی این موارد را باید در سفره و زندگی مردم سنجید تا مشخص شود توزیع رشد اقتصادی به چه صورت است و به کدام دهک ها تعلق گرفته است؟ با این حال به نظر می رسد اکنون تقاضای واقعی در بازارها وجود دارد اما برخی فعالان از رکود سخن می گویند در حالی که آمارها چنین چیزی را نشان نمی دهد.